Związek Polski Piłki Nożnej
Związek Polskiej Piłki Nożnej - działające przed I wojną światową stowarzyszenie sportowe założone w 25 czerwca 1911 r. we Lwowie znane także pod nazwą Związek Polskiej Piłki Nożnej dla Galicji. Autonomiczny członek Austiackiego Związku Piłki Nożnej. Powstał z inicjatywy Stanisława Kopernickiego z Cracovii. Prace nad statutem ZPPN rozpoczęto w listopadzie 1910[1], był gotowy w kwietniu 1911, a urzędowo zatwierdzony został 13 grudnia 1911.
Członkowie-założyciele:
- Cracovia
- Czarni Lwów
- Pogoń Lwów
- RKS Kraków
ZPPN organizował Mistrzostwa Galicji w piłce nożnej - rozgrywki o randze mistrzostw kraju. Powstanie ZPPN było ważnym krokiem dla podkreślenia narodowej odrębności Polaków. Przed jego powstaniem polskie kluby należały bezpośrednio do austriackiej federacji. Kluby żydowskie[2] i ukraińskie z terenu Galicji nie przystąpiły do ZPPN.
Formalnie ZPPN działał w strukturach Austriackiego Związku Piłki Nożnej (niem. Österreichischer Fußball-Verband – ÖFV), jako w pełni autonomiczna jednostka - miał pełną swobodę organizowania własnych rozgrywek piłkarskich, nie mógł jednak oficjalnie wystawiać własnej reprezentacji narodowej, bowiem FIFA nie zezwalała - i nie zezwala do dziś - na zrzeszanie w swych szeregach reprezentacji narodowych lub regionalnych, a jedynie państwowe (wyjątek czyniąc jedynie dla kolebki piłki nożnej - Wysp Brytyjskich). ÖFV nie miał wpływu na działalność ZPPN, stosowny punkt statutu stwierdzał bowiem, że ewentualne spory rozstrzygać miała FIFA. W rzeczywistości wpływ był odwrotny, to bowiem Polacy zasiadali we władzach austriackiej federacji, a wiceprezesem ÖFV wybrano Stanisława Kopernickiego. Reprezentant ZPPN brał udział w kongresie FIFA zajmując jedno z czterech miejsc przynależnych ÖFV. Od 1911 Austriacki Związek Piłki Nożnej miał strukturę federacji, a związek galicyjski był jednym z czterech (obok czeskiego, morawsko-sląskiego i dolnoaustriackiego) związków członkowskich.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Austriacki Związek Piłki Nożnej.
Jako pierwszą siedzibę ZPPN obrano Kraków, jednak w 1912 przeniesiono ją do Lwowa. ZPPN nadawał rangi tzw.klasy klubom - w zależności od prezentowanego poziomu od klasy I poprzez klasy II A, II B do II C. W 1913 ZPPN zrzeszał aż 24 kluby (4 w klasie I i 20 w klasie II).
Związek reaktywował się po I wojnie światowej. Nazywano go wtedy, nieformalnie, Małopolskim Związkiem Piłki Nożnej. W lecie 1919 ZPPN zdecydował o rozpoczęciu przygotowań do wysłania polskiej reprezentacji na olimpiadę w Amsterdamie (1920). W październiku 1919 powstał "Komitet udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich", którego przewodniczącym został wiceprezes ZPPN Stanisław Polakiewicz, a jednym z zastępców prezes ZPPN Ludwik Christelbauer. Na jesień 1919 planowano (i zapowiedziano w prasie) rozgrywki o mistrzostwo Małopolski ostatecznie przegłosowano nie organizowanie ich.
ZPPN to protoplasta - założonego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości - Polskiego Związku Piłki Nożnej. ZPPN przygotowywał zjazd założycielski, projekty statutu i rozgrywek o MP. Wśród członków pierwszego zarządu PZPN niemal komplet stanowili działacze ZPPN. Sam galicyjski związek rozwiązał się 16 maja 1920.
- Relacja z kongresu FIFA w 1911 (pierwszego z udziałem polskiego delegata) w dzienniku Czas
- Pierwsza wzmianka prasowa o ZPPN (Ilustrowany Kuryer Codzienny)
- Informacja o ZPPN w dzienniku Czas cz.1
- Informacja o ZPPN w dzienniku Czas cz.2
- Zapowiedź zebrania likwidacyjnego ZPPN w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym
- Informacja o rozwiązaniu ZPPN w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym cz.1
- Informacja o rozwiązaniu ZPPN w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym cz.2
Przypisy
- ↑ Czas nr 529 z 19 listopada 1910
- ↑ Jutrzenka Kraków i Makkabi brały udział w zapasach klasyfikacyjnych II klasy czyli galicyjskiej II lidze. Dwa żydowskie kluby Makkabi Kraków i ŻRKS Kraków wstąpiły do ZPPN już po powstaniu państwa polskiego 16 sierpnia 1919. Brak informacji o członkostwie Jutrzenki Kraków i Hasmonei Lwów.
Prezesi ZPPN
- Stanisław Kopernicki - tymczasowy prezes-organizator
- Ludwik Żeleński - od 25 czerwca 1911 do 15 kwietnia 1914
- Ludwik Christelbauer - od 15 kwietnia 1914 do 30 listopada 1919
Członkowie
stan na 17 marca 1912
| klasa | klub |
| I | Cracovia |
| II A | Czarni Lwów |
| Pogoń Lwów | |
| Wisła Kraków | |
| II B | RKS Kraków |
| II C | AZS Kraków |
| Krakus Podgórze | |
| Polonia Kraków | |
| Lwowia Lwów | |
| Rzeszowskie Koło Sportowe |
Reprezentacja Galicji
Reprezentacja Galicji rozegrała jeden mecz międzynarodowy. 31 sierpnia 1913 uległa w Krakowie, na stadionie Cracovii 1:2 (1:1) reprezentacji Moraw-Śląska. W kadrze niebieskich (bo w takich barwach zagrali Polacy) wystąpiło 6 graczy Cracovii, 4 Wisły Kraków i 1 Czarnych Lwów.
- Zapowiedź meczu w Gazecie Poniedziałkowej cz.1
- Zapowiedź meczu w Gazecie Poniedziałkowej cz.2
- Pierwsza zapowiedź meczu w dzienniku Czas
- Pierwsza zapowiedź meczu w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym
- Druga zapowiedź meczu w dzienniku Czas cz.1
- Druga zapowiedź meczu w dzienniku Czas cz.2
- Druga zapowiedź meczu w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym
- Relacja z meczu w Gazecie Poniedziałkowej
- Relacja z meczu w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym cz.1
- Relacja z meczu w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym cz.2
Historia: Najstarsi w Krakowie • Najstarsi w Polsce • Pierwsze lata Cracovii • Historia nazwy Cracovia • Historia stadionu • Dawne boiska • Dawne lodowiska • Kroniki • Krakowska szkoła gry • Jak dyskryminowano Cracovię • Żydzi
Krajowy Związek Turystyczny • Austriacki Związek Piłki Nożnej • Związek Polski Piłki Nożnej
Skany starych gazet: 1906 • 1907 • i dalej..
Tradycja: Wartości Cracovii • Pasy • Stroje • Herb • Flaga • Hymn • Stare hymny • Trening Noworoczny • Lajkonik • Rada Seniorów • Święta Wojna • Wielcy ludzie Cracovii • Słynni kibice