Austriacki Związek Piłki Nożnej
Austracki Związek Piłki Nożnej (Österreichische Fußball-Verband, ÖFV, od 1926 Österreichischer Fußball-Bund) - powstał 18 marca 1904. Od 1908 członek FIFA. Na mocy uchwały walnego zgromadzenia Cracovia 16 lutego 1910[1] zgłosiła akces do ÖFV i została jego członkiem. Jeszcze w tym samym roku tak samo zrobiły Wisła Kraków, Czarni Lwów i Pogoń Lwów.
ÖFV jako federacja
Przyjęta przez FIFA i obowiązująca do dziś zasada pozwala na przyjęcie tylko jednego związku z każdego państwa (wyjątek zrobiono tylko dla kolebki futbolu Wielkiej Brytanii). Cracovia i inne kluby polskie wstępując do ÖFV wymogły przekształcenie go w federację narodowych związków piłkarskich [2]. Intensywne starania i negocjacje między zainteresowanymi stronami doprowadziły w 1911 do przekształcenia ÖFV w federację grupującą cztery związki z następujących krajów:
- Czechy
- Dolna Austria
- Galicja
- Morawy-Śląsk
Jako pierwszy powstał 16 maja 1911[3] Dolnoaustriacki Związek Piłki Nożnej (Niederösterreichische Fußballverband - NÖFV), który zrzeszał kluby z właściwej Austrii. Czechy były reprezentowane tylko przez kluby niemieckie. Tamtejszy związek nosił nazwę Niemieckie Zrzeszenie Piłki Nożnej dla Czech (Deutsche Fussbal Verein für Böhmen - DFVfB) i powstał w Pradze 25 czerwca 1911[4]. Kluby czeskie miały odrębne zrzeszenie Czeski Związek Piłkarski (Český svaz fotbalový - ČSF) i mimo rozmów z ÖFV nie przystąpiły do ogólnopaństwowej federacji. Na terenie Galicji działał założony 25 czerwca 1911 we Lwowie Związek Polski Piłki Nożnej. Inicjatorem powstania ZPPN był działacz Cracovii Stanisław Kopernicki.
Związek Polski Piłki Nożnej. Zobacz więcej w osobnym artykule:
Najdłużej trwało zakładanie związku dla klubów z Moraw i należącej do Austo-Węgier części Śląska. Rozpoczęte w 1911 z inicjatywy R.Jendrzejowskiego z klubu BBSV Bielsko przeciągnęło się aż do 13 lipca 1913[5]. Powstały wtedy w Ostrawie związek przybrał nazwę Niemiecki Związek Piłki Nożnej dla Moraw i Śląska (Deutscher Fussball Verband für Mähren und Schlesien). Na liście nieprzypadkowo brak Węgier. Austro-Wegry były związkiem dwóch państw, stąd związek węgierski mógł zostać samodzielnym członkiem FIFA. W innych krajach monarchii związki piłkarskie nie powstały.
ZPPN był członkiem austriackiej federacji przez niemal osiem lat aż do jesieni 1918 roku.
Wojna piłkarska FIFA-UIFA
Uchwalona przez FIFA zasada jedno państwo - jeden związek postawiła za burtą kilka organizacji, które nie pogodziły się z ta zasadą. Założyły one własną federację o nazwie Międzynarodowa Unia Piłki Nożnej (Union Internationale de Football Association - UIFA). Była to organizacja słaba liczebnie. W jej skład wchodzili amatorski związek angielski, jeden z francuskich związków i Czeski Związek Piłkarski ČSF oraz amatorskie związki z Belgii, Szwajcarii i Hiszpanii. FIFA na powstanie konkurencyjnej federacji zareagowała bojkotem zakazując gry z wszystkimi klubami zrzeszanymi przez UIFA. Bojkot obejmował też wszystkie kluby ów zakaz łamiące.
Na terenie Austro-Węgier początkowo zakaz ten nie był przesadnie przestrzegany. ÖFV patrzyła na niego przez palce i udzielała zezwolenia klubom na grę z Czechami. W 1910 Cracovia grała 6-krotnie, a Wisła Kraków 5-krotnie z czeskimi klubami. Na jesieni 1910 Wisła zagrała jednak kolejne trzy mecze tym razem bez zgody, a w jednym przypadku wyraźnie mimo zakazu gry. Za łamanie bojkotu w listopadzie ÖFV zawiesił[6] Wisłę w prawach członka, a ta odpowiedziała wystąpieniem z ÖFV i struktur FIFA. Dla polskich klubów oznaczało to zakaz gry z Wisłą. "Wobec karności w międzynarodowej oragnizacyi piłki nożnej, kluby galicyjskie muszą na razie poddać się zakazowi Związku, pod grozą, że one z kolei byłyby wykluczone ze Związku, a zatem odcięte od całego ruchu footballowego we wszystkich krajach" napisano w cytowanym wyżej "Czasie". Na nic zdała się prośba[7] Cracovii o rozegranie derbów z Wisłą, nie doszła do skutku także zapowiadany wcześniej[8] mecz Wisły we lwowskim turnieju.
Na wiosnę sytuacja Wisły stawała się coraz bardziej beznadziejna. Nie mogła sprowadzić rywali z Austrii, Węgier, Niemiec, nie mogła grać z liczącymi się polskimi klubami. Grywała ona mecze tylko z klubami czeskimi oraz słabymi świeżo powstałymi drużynami krakowskimi. W maju 1911 udało się jej na jeden mecz sprowadzić szkocki klub Aberdeen, jednak szkocki związek musiał za złamanie bojkotu przepraszać[9] na kongresie FIFA i stało się jasne, że nie uda się sprowadzić następnych wartościowych rywali.
Chcąc nakłonić kogokolwiek do grania ze sobą Wisła sięga do metod nie-fair wykorzystując do tego patriotyczną retorykę. Otóż nieoczekiwanie ogłosiła ona w prasie[10], że zamierza zagrać z Cracovią 3 maja 1911, a zysk z meczu przeznaczy na cel funduszu TSL (organizacja utrzymująca polskie szkoły). Podstęp nie udał się - biało-czerwoni odmówili gry proponując, że przekażą na TSL dokładnie tyle ile zechce wcześniej wpłacić Wisła, a na wypadek gdyby Wisła nic nie chciała wpłacić dokładając jeszcze utarg z wszystkich swoich kortów tenisowych tego dnia.[11].
Przy okazji meczu z Aberdeen 21 maja 1911 Wisła podjęła desperacką próbę założenia związku konkurencyjnego wobec powstającego właśnie w ramach struktur FIFA Związku Polskiego Piłki Nożnej. Brak pewności co do nazwy tej organizacji. "Czas" określił go jako Związek Towarzystw Piłki Nożnej[12], a w różnych opracowaniach spotykane są nazwy Polski Związek Towarzystw Sportowych Piłki Nożnej czy Związek Footbalistów Polskich, a nawet ... Związek Polski Piłki Nożnej. Członkami-założyciela miałyby być oprócz Wisły następujące kluby: Polonia Kraków, Diana Podgórze, Krakus Podgórze, Kresy Biała, Resovia Rzeszów, Sandecja Nowy Sącz, Skawa Wadowice, Wisłoka Dębica, KF Mielec, KF Tarnów, Czarni Lwow i Lechia Lwów. Brak jednak jakiś źródeł potwierdzających skład założycielski, a podana tu lista pochodzi z roku ... 1986[13]. Z pewnością natomiast związek powstał bo na kongresie UIFA w Roubaix 28 maja 1911 zadeklarował wstąpienie do tej federacji[14] co formalnie miało się uskutecznić na przyszłorocznym kongresie w Pradze.
I to w zasadzie wszystko co wiadomo o krótkiej działalności tego związku. Miesiąc później, 26 czerwca 1911 jeden z rzekomych członków-założycieli Czarni Lwów zakłada inne, należące tym razem do struktur FIFA zrzeszenie Związek Polski Piłki Nożnej. 26 lipca 1911 Wisła, nie czekając nawet na formalne zarejestrowanie ZPPN, prosi[15] o ponowne przyjęcie do ÖFV. Austriacki Związek Piłki Nożnej przychyla się do tej prośby i 17 sierpnia 1911 Wisła znów staje się jego członkiem co kończy futbolową wojnę FIFA-UIFA na polskim gruncie.
Wspomniany wcześniej zapowiadany na 1912 kongres UIFA w Pradze już nie odbywa się z braku ... UIFA. Angielski związek amatorów rozpoczął negocjacje z The Football Association, które w 1914 doprowadziły do ich scalenia. Z prac UIFA wycofał się także francuski związek, a pozostałe okazały być nietrwałymi kanapowymi tworami. Poza FIFA pozostał tylko Czeski Związek Piłkarski.
Wojna piłkarska ÖFV-FUAN
W 1914 Niemieckie Zrzeszenie Piłkarskie dla Czech (DFVfB) wystąpiło z ÖFV. Jako uzasadnienie podano, że ogólnopaństwowy charakter Austriackiego Związku Piłki Nożnej, zrzeszającego przedstawicieli wielu narodów, utrudnia rozwój czysto narodowego niemieckiego sportu[16]. Niektóre kluby (np DFC Praga) nie pogodziły się z tą decyzją i pozostały w federacji. Jeszcze w tym samym roku DFVfB nawiązała współpracę z ... zrzeszającym kluby czeskie ČSF. Do sporów, na innym tle, doszło także na terenie własciwej Austrii. Niektóre kluby na czele z Vienną, najstarszym wiedeńskim klubem, wystąpiły z NÖFV i założyły odrębny Związek Piłki Nożnej w Dolnej Austrii (Fussbalverband in Nieder Österreich - FVNÖ). Te trzy organizacje (DFVfB, ČSF i FVNÖ) założyły własną federację[17]. Przyjęła ona nazwę Piłkarska Unia Narodów Austiackich (Football Union of the Austrian Nations - FUAN). O jej dalszych losach nie wiadomo prawdopodobnie zanikła po wybuchu I wojny światowej.
Wkrótce po rozpoczęciu działań wojennych, w październiku 1914 za namową władz państwowych ÖFV zniosła oficjalny zakaz gry z czeskimi klubami. 30 czerwca 1916 ČSF został rozwiązany. W tym samym roku Vienna powróciła do austriackiej ligi[18]. W 1917 doszło do rozmów między ÖFV, a klubami z Czech. Osiągnięto porozumienie o powrocie do federacji[19]. Zorganizowano wspólne mistrzostwa Czech[20] zarówno dla klubów czeskich jak i niemieckich - zwyciężył w nich DFC Praga. Ugoda z ÖFV nie trwała długo. Tę futbolową wojnę zakończył dopiero rozpad Austro-Węgier.
Przypisy
- ↑ Czas nr 86 z 23 lutego 1910
- ↑ Czas nr 195 z 30 kwietnia 1910
- ↑ NÖFV-Chronik von 1911 – 2009
- ↑ Král Lubomír: Historie německé kopané v Čechách, Praha 2006, wyd. 1, str 43 (wersja PDF)
- ↑ Král Lubomír: Historie německé kopané v Čechách, Praha 2006, wyd. 1, str 43 (wersja PDF)
- ↑ Czas nr 513 z 10 listopada 1910.jpg
- ↑ Gazeta Poniedziałkowa nr 30 z 14 listopada 1910
- ↑ Gazeta Poniedziałkowa nr 30 z 14 listopada 1910
- ↑ Czas nr 255 z 7 czerwca 1911
- ↑ Ilustrowany Kuryer Codzienny nr 098 z 29 kwietnia 1911
- ↑ Czas nr 197 z 1 maja 1911
- ↑ Czas nr 225 z 18 maja 1911
- ↑ Echo Krakowa nr 85 z 1986, (za J.Kukulski "Pierwsze mecze, pierwsze bramki...")
- ↑ Ilustrowany Kuryer Codzienny nr 124 z 1 czerwca 1911
- ↑ Ilustrowany Kuryer Codzienny nr 177 z 5 sierpnia 1911
- ↑ Ilustrowany Tygodnik Sportowy nr 1 z 4 kwietnia 1914, artykuł "Polityka w sporcie"
- ↑ Král Lubomír: Historie německé kopané v Čechách, Praha 2006, wyd. 1, str 49
- ↑ Austria Final League Tables (First and Second Level) na www.rsssf.com
- ↑ Czas nr 304 z 4 lipca 1917
- ↑ Král Lubomír: Historie německé kopané v Čechách, Praha 2006, wyd. 1, str 50