Historia stadionu Cracovii

okolice stadionu na planie miasta, koniec lat trzydziestych

Wcześniejsze boiska Cracovii

Zobacz więcej w osobnym artykule: Boiska Cracovii.

Historia stadionu

Pierwotny wygląd drewnianej trybuny

Trybuna stadionu 09.1940 r.

Stadion powstał w 1912 roku według projektu architekta Franciszka Mączyńskiego - Park Gier Klubu Sportowego "Cracovia", zbudowano go na terenach "łąkach zwierzynieckich" (teren pomiędzy dzisiejszymi ulicami: 3 Maja, al. Krasińskiego, Stachowicza oraz Kraszewskiego) teren przejęto od sióstr Norbertanek w wieczystą dzierżawę. Pracami budowlanymi kierował inż. Tadeusz Zieliński. Budowa nie byłaby możliwa bez społecznej ofiarności, zebrano 8 200 koron do czego walnie przyczynił się mający szerokie kontakty z bogatą arystokracją Kazimierz Jurjewicz – późniejszy prezes Cracovii, całość kosztowała 20 tysięcy. Jednocześnie powstało obok drugie boisko, treningowe. Stadion otwarto meczem z lwowską Pogonią 31 marca 1912 (2:2). Początkowo widownia składała się z drewnianej trybuny na 300 miejsc siedzących i nasypu z miejscami stojącymi. Był to pierwszy na ziemiach polskich stały stadion będący własnością klubu sportowego.

Początkowo stadion wyglądał całkowicie inaczej niż dzisiaj. Trybuna główna stała od strony obecnej al. Focha, stąd kibice mieli wspaniały widok na Wawel, którego nie zasłaniały żadne budowle. Stadion otoczony był żwirową bieżnią, na której mogli występować lekkoatleci. Za bramkami pomiędzy boiskiem i bieżnią było więcej miejsca niż obecnie, także z myślą o lekkoatletach. Główne wejście na stadion znajdowało się na miejscu dzisiejszego hotelu „Cracovia” - tuż za nasypem kolejowym (przypomnijmy, że w miejscu Alei Krasińskiego znajdował się nasyp, po którym wiodła linia kolejowa do Zakopanego, która została zlikwidowana w 1917 roku). Park Gier KS Cracovia obejmował, znacznie więcej terenu niż sam stadion, bo aż do dzisiejszych Alei.

Budowa betonowego toru kolarskiego Cracovii 1926 r.

W lipcu 1925 roku Kraków dotknęła wielka powódź, ucierpiał przy ty również stadion Cracovii. Stadion nadawał się do generalnego remontu , wtedy właśnie Jan Łazarski namówił prezesa Cetnarowskiego do budowy betonowego toru kolarskiego. Rok później 18 lipca 1926 zostaje oddany do użytku największy w Polsce betonowy tor wyścigowy. Tor miał wymiary 440 metrów długości i 8 metrów szerokości.

14 sierpnia 1935 r. stadion nawiedziła wichura w wyniku której dach trybuny został zupełnie zniszczony, a szczątki zostały rozniesione na kilkadziesiąt metrów od boiska.

16 grudnia 1963 r. - Pożar stadionu Cracovii.

Stadion Cracovii przekazany został Stowarzyszeniu w 1951 roku. 16 grudnia 1963r spłonęła zabytkowa drewniana trybuna. Pożar wybuchł jednocześnie w pięciu miejscach. "Nieznanych sprawców" podpalenia nigdy nie ustalono. Po zagadkowym pożarze 16 grudnia rozpoczęto odbudowę stadionu. Oznaczało to blisko trzyletnią tułaczkę piłkarzy Cracovii, którzy na stadion powrócili dopiero jesienią 1966 r., a sama odbudowa trwała jeszcze rok dłużej.

W latach 1968 oraz 1969 przebudowano tor kolarski oraz powstały trybuny z miejscami siedzącymi. Zniknęły m.in. korty tenisowe, na których terenie działało letnie kino oraz wesołe miasteczko.

Historia nazwy stadionu

Pierwsze uruchomienie oświetlenia na stadionie Cracovii 02.08.2004

W 1936 stadion otrzymał imię marszałka Polski Józefa Piłsudskiego - Naczelnik przynajmniej trzykrotnie odwiedził stadion "Cracovii". Po raz pierwszy odnotowano jego wizytę w 1917 podczas meczu z 1 pułkiem Legionów, w 1921 roku oglądał Pasiaków grających z warszawską "Polonią", rok później z budapeszteńskim "Vasasem". Po II wojnie Światowej stadion nosił imię sławnego prezesa klubu, a także PZPN, dr Edwarda Cetnarowskiego . W końcu lat czterdziestych obie nazwy, stara i nowa, zniknęły ze stadionu i z papierów klubowych. Nazwę marszałka Polski stadionowi przywrócono 31 października 1991r^[1]. Specjalna uroczystość odbyła się 10 listopada 1991 w dniu meczu z Sandecją Nowy Sącz. Niestety nie był to koniec zmian, po śmierci papieża Jana Pawła II radni postanowili uczcić pamięć wielkiego rodaka i kolejny raz zmienić nazwę stadionu. Rok później w sąd orzekł, że decyzja była bezprawna i tym sposobem stadionowi przywrócono imie pierwszego patrona^[2].