Sekcja pływacka

Sekcja pływacka

Grupa wybitnych pływaczek Cracovii - 1931 r.

Sekcja ta powstała w 1923 roku (za datę dzienną przyjęto 20 maja), choć w tamtych czasach bardziej można by mówić o sekcji sportów wodnych – zawodnicy zgromadzeni wokół sekcji uprawiali zarówno pływanie, jak i skoki do wody i piłkę wodną. O tych dwóch ostatnich dyscyplinach opowiemy w jednym z kolejnych odcinków. Inicjatorem powstanie sekcji był Antoni Michalak, absolwent filozofii i wychowania fizycznego. Kierownikiem sekcji został nie kto inny, jak dr Józef Lustgarten, jeden z założycieli Cracovii. Od pierwszych lat sekcja pływacka prowadziła bardzo intensywną działalność – już w pierwszym roku zawodnicy Cracovii zdobyli pierwsze tytuły Mistrzów Polski. W 1924 roku sekcja organizuje pierwsze na ziemiach polskich zawody międzynarodowe – gościem Cracovii była reprezentacja Czechosłowacji i klub Nemzeti Budapeszt. W tamtych czasach głównym obiektem zawodów pływackich był basen zlokalizowany w Parku Krakowskim (w okolicach Placu Inwalidów). W 1926 roku pływacy Cracovii zostali drużynowymi mistrzami okręgu krakowskiego, który to tytuł utrzymywali z krótkimi przerwami przez wiele, wiele lat. Dopiero po wojnie odebrała go Pasom wraz z grupą czołowych zawodników („Cechuje nas pojęcie…”) Wisła Kraków. Zresztą, w tamtych latach największą konkurencję w Krakowie stanowili zawodnicy żydowskich klubów Jutrzenka i Maccabi. Koniec lat dwudziestych to liczne sukcesy pływaków Cracovii – tytuły mistrzów Polski, mistrzów okręgu, reprezentowanie Polski na arenie międzynarodowej – o szczegółach możecie Państwo przeczytać w części statystycznej tego artykułu. Warto podkreślić rolę inżyniera Jana Rollego – który jako kierownik sekcji w tamtych latach uczynił ją prężną i silną zarówno sportowo, jak i organizacyjnie. Przyczyniło się to do wzrostu popularności pływania w mieście, rozgrywano często zawody, trening zaczynali coraz to nowi zawodnicy. Efekty przyszły bardzo szybko – w 1930 roku sekcja pływacka Cracovii zdobyła tytuł Drużynowego Mistrza Polski, w pokonanym polu zostawiając ASZ Warszawa i KP Giszowiec! Na tych mistrzostwach objawił się talent Jana Kota, multimedalistę Mistrzostw Polski, a także szczyt sukcesów osiągnął Kazimierz Sieńkowski, jedna z legend Cracovii – reprezentował barwy Polski w trzech dyscyplinach: pływaniu, skokach do wody i waterpolo. W 1931 roku Pasy zdobywają brązowy medal DMP, w kolejnych latach cały czas są w czołówce, lecz poza podium – indywidualnie jednak medale trafiały się całkiem często… Ważną sprawą była też w latach przedwojennych budowa kompleksu sportowego przy błoniach (tereny częściowo do dziś w rękach Cracovii) z pięknym olimpijskim basenem. Wielu z nas tam właśnie uczyło się pływać, aż przykro więc patrzeć, jak teraz wygląda… Miejmy nadzieję, że i na ten obiekt przyjdzie czas remontu, po stadionie, obiektach na Wielickiej i lodowisku.

Ciemne lata wojny przerwały sportową rywalizację na basenach. Gdy ofensywa styczniowa Armii Czerwonej szczęśliwie minęła już Kraków, już 22 lutego reaktywowano działalność sekcji pływackiej Cracovii, jako pierwszej po wojnie. W ciągu paru miesięcy treningi podjęło aż 260 zawodników, organizowano liczne imprezy, w tym zwycięski (73:57) mecz derbowy z Wisłą…

W 1946 roku Cracovia zdobyła po raz drugi w historii sekcji tytuł Drużynowego Mistrza Polski! Tamte, pierwsze powojenne lata w ogóle przyniosły ogromne sukcesy całemu klubowi… Nie był to przypadek, ludzie garnęli się do klubu, będącego symbolem patriotyzmu.

Kolejne lata to liczne indywidualne sukcesy, tym razem głównie pływaczek - Irena Dobranowska, Gertruda Dawidowiczówna, Janina Korecka: Jadwiga Szymańska, Teresa Pstrokowska zdobywały medale mistrzostw Polski, uczestniczyły w zawodach międzynarodowych godnie broniąc biało-czerwonych barw.

Kolejne lata to znaczny wzrost pozycji Wisły i powolny upadek sekcji pływackiej Cracovii – czyli standard w tamtych czasach. Wzrosła też pozycja wielu innych polskich klubów. Quasi zawodowstwo, jakie mogły one zapewnić zawodnikom, spowodował odejście wielu dobrych pływaczek i pływaków z Cracovii – nasz klub nie potrafił zapewnić podobnych warunków zawodnikom. Dużym utrudnieniem był też brak krytej pływalni. Przez drugą połowę lat pięćdziesiątych aż do 1967 roku trwała wegetacja sekcji, z rzadka osiągając pojedyncze sukcesy na poziomie już wyłącznie okręgowym. W 1967 roku zawieszono działalność sekcji. W obecnej chwili trudno liczyć, żeby kiedykolwiek wznowiła ona działalność. Choć, kto wie? Kibice Cracovii to szaleni ludzie, gotowi wskrzesić umarłego. Może kiedyś się doczekamy następców Kota, Roupperta, Sieńkowskiego czy Czaplickiej, Dobranowskiej, Koreckiej?

1929 r. - Mistrzyni i rekordzistka pływacka na 100 m na wznak - Nowakówna (Cracovia)

Mistrzostwa pływackie Krakowa 27 lipca 1931 r..Na zdjęciu Nowakówna (Cracovia)

1935 r. z zawodów o mistrzostwo okręgu krakowskiego w pływaniu. Na lewo drużyna Cracovii, na prawo YMCI

1935 r. z Mistrzostw Pływackich Polski, po prawej Szczygłówna (Cracovia), wybitna zawodniczka w skokach trampolinowych

1947 r. z Mistrzostw Polski, Drużyna Cracovii

Mistrzowie Polski:
Drużynowe Mistrzostwo Polski: 1930 (klasyfikacja łączna kobiet i mężczyzn),
1946 (klasyfikacja łączna kobiet i mężczyzn),
1950 (klasyfikacja kobiet)

Trzecie miejsce w klasyfikacji drużynowej Mistrzostw Polski: 1929 (klasyfikacja łączna kobiet i mężczyzn),
1931 (klasyfikacja łączna kobiet i mężczyzn).

Indywidualne Tytuły Mistrzów Polski:

- Irena Dobranowska: 5X (1949 — 200 kl., 1950 — 100 kl., 200 kl., 1951 — 200 kl., 200 mot.)

- Gertruda Dawidowiczówna: 2X (1946 — 100 dow., 400 dow.)

- Krystyna Nowakówna: 2X (1929 — 100 grzb., 1931 — 100 grzb.)

- Janina Korecka: 1X (1951 — 100grzb.)

- Jadwiga Szymańska: 1X (1950 — 100 dow.)

- Jan Kot: 5X (1930 — 100 dow., 200 dow., 400 dow., 1500 dow., 1931 — 1500 dow.)

- Edward Belczyk: 2X (1950 — 50 metrów dow. z granatem, 1951 — 50 metrów dow. z granatem) 

- Edward Smolka: 2X (1923 — 100 grzb. 1929 — 100 grzb.),

- Krzysztof Trytko: 1X (1928 — 100 grzb.) 

- sztafeta 3X100 zm. pań: 2X (1946, 51)

- sztafeta 4X100 dow. pań: 1X (1950)

- sztafeta 4X100 zmiennym pań: 1X (1950)

- sztafeta 4X200 dow. panów (1930).

Indywidualne Tytuły Wicemistrzów Polski:

- Jolanta Czaplicka: 4X (1923 — 100 dow., 1924 — 200 kl., 1925 — 200 kl., 1926 — 200 kl.)

- Irena Dobranowska: 2X (1949 — 200 kl., 1950 — 100 mot.)

- Gertruda Dawidowiczówna: 1 X (1946 — 100 grzb.)

- Janina Korecka: 1X (1950 — grzb.)

- Krystyna. Nowakówna: 1X (1929 — 100 dow.)

- Jan Kot: 6X (1931 —- 100 dow., 200 dow., 400 dow., 1932 — 200 dow., 400 dow., 1500 dow.)

- Kazimierz Sieńkowski: 4X (1924 — tramp., 1928 — tramp., 100 dow., 1929 — tramp.)

- Leszek Rouppert: 2X (1930 — 200 dow., 1931 — 1500 dow.)

- E. Skwarczyński: 1X (1930 — tramp.)

- Edward Smolka: 1X (1925 — 100 grzb.) 

- Krzysztof Trytko: 1X (1929 — 100 grzb.)

- sztafeta 5X50 dow. pań: 1X (1929)

- sztafeta 4X200 dow. panów: 2X (1929, 31)

- sztafeta 5X50 panów: 1X (1929), sztafeta 3X100 zm. panów: 1X (1930)

Trzecie miejsca Indywidualnych Mistrzostw Polski:

- J. Schlesingerówna: 3X (1929 — tramp.,  1930 — tramp., 1931  — tramp)

- I. Dobranowska (1949 — 100 kl.)

- J. Szymańska: 1X (1950 — 200 dow.)
 
- Pstrokowska (1953 — 400 zm.)

- sztafeta 4X100 dow. pań: 1X (1929)

- sztafeta 3X100 zm. pań: 1X (1931)

- Leszek Rouppert: 9X (1930 — 100 dow., 1500 dow., 1931 — 400 dow., 1932 — 100 dow., 200 dow., 400 dow., 1500 dow., 1933 — 200 dow., 400 dow.)

- Kazimierz Sieńkowski: 3X (1924 — wieża, 1925 — wieża, 1930 — tramp.)

- E. Smolka: 2X <1924 — 100 grzb., 1926 — 100 grzb.)

- J. Kowalski: 2X  (1937 — 100 grzb., 1946 — 100 grzb.)

- Komecki: 2X (100 grzb., 1947 — 1500 dow.)

- Jan Kot: 1X (1946 — 1500 dow.)

- Kazimierz Szelest:  1X  (1936 — 100 grzb.)

- sztafeta 4X200 dow. panów: 5X (1932, 33, 37, 46, 47)

- sztafeta 3X100 zm. panów: 1 X (1946)

Zimowe mistrzostwa Polski (Po wprowadzeniu podziału na duże 50 metrowe baseny, wtedy odkryte i zakryte, 25 metrowe)

- Drużynowe Wicemistrzostwo Polski: w klasyfikacji mężczyzn —1937

- Trzecie miejsce w klasyfikacji drużynowej Mistrzostw Polski: w klasyfikacji pań:— 1950

Indywidualne Tytuły Mistrzów Polski:

- Dobranowska: 4X (1949 — 200 kl., 1950 — 200 kl., 1951 — 100 dow., 200 mot.)

- sztafeta 4X100 dow. pań (1951)

- sztafeta 4X400 zm. pań (1951)

- Paszkot (1937 — 200 dow.)

- Kita (1948 —100 grzb.)

- Belczyk: 4X (1950, 51, 52, 53 — 50 m z granatem)

- sztafeta 4X200 dow. panów: 2X (1937, 38)

Indywidualne Tytuły Wicemistrzów Polski:

- I. Dobranowska: 3X (1949 — 100 kl., 1950 — 100 kl., 100 mot.)

- J. Szymańska (1950 — 200 dow.)

- J. Korecka (1951 — 200 grzb.)

- sztafeta 4X100 m zm. pań (1950)

- Paszkot (1937 — 100 dow.)

- Kazimierz Szelest (1937 — 100 kl.)

- Jakubowski (1948 — 100 dow.)

Trzecie miejsca Indywidualnych Mistrzostw Polski:

- J. Szymańska (1951 — 100 dow.)

- Barbaszewski (1938 — 300 zm.)

- sztafeta 3X100 zm. panów (1937) 

Rekordziści Polski:
Zawodnicy Cracovii rekordy Polski bili wyłącznie na 25 metrowych basenach.
Jolanta Czaplicka – 200 metrów stylem dowolnym – 16 lipca 1925 w Krakowie z czasem: 4:04,2. (Był to również ówczesny rekord Polski na tym dystansie w stylu klasycznym – Pani Jolanta pływała bowiem popularną żabką, technika kraula jak widać wśród kobiet w tamtych czasach dopiero raczkowała).
Janina Korecka – 100 metrów stylem grzbietowym - 17 marca 1951 w Warszawie z czasem 1.27.5 oraz 30 września 1951 również w Warszawie – czas: 1:26,7.
Irena Dobranowska – 100 metrów stylem klasycznym – 21 sierpnia 1949 w Warszawie z czasem 1:32,0; 16 marca 1951 w Warszawie z czasem 1:29,0 i tego samego dnia poprawiła się jeszcze w biegu finałowym na 1:28,9. Pani Irena Dobranowska była również czterokrotną rekordzistką Polski na dystansie 200 metrów motylkiem (czyli złotym dystansie Otylii Jędrzejczak z Aten!): 3 września 1950 w Budapeszcie z czasem 3:17,4, 17 sierpnia 1951 w Berlinie z czasem 3:16,9 i tego samego dnia jeszcze raz poprawiła rekord Polski na 3:14,3, wreszcie 12 września 1951 roku w Warszawie – czas: 3:13,8.
Czterokrotnie sztafeta kobieca Cracovii biła rekord Polski na dystansie 4x100 metrów stylem zmiennym: 6:03,5 w 1950 roku, w tym samym roku poprawiła go na 5:51,2; w 1953 – 5:25,7 i wreszcie ponownie w 1953 – 5:25,6.
Kazimierz Sieńkowski – był rekordzistą na 50 metrów stylem dowolnym w 1928 roku, podczas zawodów w Krakowie z czasem 32,0 oraz na 100 metrów dowolnym na tej samej imprezie – czas 1:12,1.
Edward Smolka – 100 metrów stylem grzbietowym – rekord wynosił 1:44,8 – ustanowiony został 2 września 1923 roku w Polsce. Krzysztof Smolka – 200 metrów stylem grzbietowym – 5 sierpnia 1928 w Cieszynie. Czas: 3:20,0.


Reprezentanci Polski:

- Jolanta Czaplicka (1928)

- Irena Dobranowska (1949-52)

- Jadwiga Korecka (1951)

- Krystyna Nowakówna (1929)

- Jadwiga Schlessingerówna (1928)

- Jadwiga Szymańska (1950-1953) – uczestniczka mistrzostw Europy w 1953 roku w Turynie.

- Jan Kot (1930)

- Leszek Rouppert (1930)

- Krzysztof Trytko (1927–1929)

- Kazimierz Sieńkowski (1929-1930)

Jake Blues
Korzystano z monografii jubileuszowych KS Cracovia,
materiałów ze strony Polskiego Związku Pływackiego www.polswim.pl