Piętno Wisły Kraków

To jest zalążek artykułu. Jeśli możesz, rozbuduj go.

Informacja o braku zgody prezesa Stanisława Żura i zarządu Cracovii do wstąpienia do pionu gwardyjskiego, książka Pany 1906-2006

Informacja o wstąpieniu do pionu Gwardyjskiego Wisły K. Dziennik Polski nr. 37 z dn. 7 lutego 1949 r.

Sytuacja klubów sportowych przed przystąpieniem do "zrzeszeń sportowych"

Jest już XXI wiek. Co chwila występują próby usprawiedliwienia przeszłości Wisły K. związanej ze wstąpieniem w pion gwardyjski. Spróbujemy tutaj zająć się tą sprawą, aby ukazać prawdę.

Na początku dla przypomnienia warto wspomnieć jak wyglądały czasy pod "odzyskaniu" niepodległości po zakończeniu działań wojennych w 1945 r.. Chodź już panowały represje ludzie próbowali żyć normalnie. Jeszcze w pierwszych latach po II wojnie światowej nie było takiego dużego nacisku na kluby jak w okresie późniejszym. Ludzie garnęli się do sportu, próbowali zapomnieć o strasznych minionych latach.
Na przełomie 1948/49 kluby sportowe zgodnie z linią władzy przystępowały do różnych "zrzeszeń sportowych".

Odrzucenie propozycji przystąpienia przez Cracovię

Przed przystąpieniem Wisły Kraków do pionu gwardyjskiego taką propozycję otrzymała Cracovia świeży mistrz Polski z 1948 r.. Ówczesny prezes Cracovii Stanisław Żur wraz z zarządem odrzucili tą propozycję. Wiedzieli czym to "pachnie". Cracovia płaciła za ten "czyn" przez cały okres komunistyczny, a nawet po nim nie mając odpowiedniego zaplecza infrastrukturalnego oraz finansowego.Stanisław Żur podpadł władzy ludowej co było przyczyną późniejszych, jak się okazało bezpodstawnych oskarżeń, które zmusiły go do ustąpienia ze stanowiska prezesa. Podobnie jak prezes Cetnarowski zmarł przedwcześnie w grudniu 1952.

Po odrzuceniu propozycji przez Cracovię przystąpienie do pionu gwardyjskiego dostała Wisła Kraków (Milicja Obywatelska - mundurowa formacja państwowa o charakterze policyjnym służąca do utrzymania systemu państwowego, walki z przestępczością oraz zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, działająca w PRL).

Przystąpienie Wisły K. do pionu gwardyskiego

6 lutego 1949 na walnym zebraniu Towarzystwa - jego prezes, pełniący te funkcje nieprzerwanie od 1933 roku dyrektor dr Tadeusz Orzelski omówił konieczność oparcia się o jeden z pionów sportowych zgodnie z nowa struktura sportu. Pertraktacje prowadzone w tej sprawie z pionem Kolejarz nie były zadowalające. W tym pionie Wisła musiała by być klubem drugim po warszawskiej Polonii. Wobec czego podjęto rozmowy z Gwardia, która zapewniła, ze Wisła może zostać centralnym klubem pionu. Te informacje zebrani przyjęli aplauzem, akcentując tym samym przystąpienie o Gwardii. Członkowie Wisły Kraków na walnym zgromadzeniu w tym samym dniu przy własnym aplauzie bez żadnego sprzeciwu ( bez jednego gestu sprzeciwu) wstąpili w gwardyjskie sktruktury organizacyjne.

Słynny piłkarz, pułkownik Henryk Reyman (Po zakończeniu II wojny powrócił do Krakowa i wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego. Mianowany dyrektorem WUWF i PW (Wojewódzki Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego) w Krakowie - 1 kwietnia 1946. Pozostał na tym stanowisku do 30 czerwca 1948, aż do przeniesienia do rezerwy. Po reaktywowaniu PZPN w dn. 29 czerwca 1945 jako kapitan związkowy aż do 28 sierpnia 1947; potem członek i przewodniczący kapitanatu PZPN (1956-1959). Członek honorowy PZPN (1959) i honorowy prezes gwardyjskiej krakowskiej Wisły) tak opisał to zdarzenie w 1949 r.: "Straciliśmy na świetności. Przystąpienie do pionu gwardyjskiego było z całą pewnością aktem pewnego konformizmu ze strony działaczy klubowych. Spoglądając jednak na wszystkie dokonania Wisły, zarówno te organizacyjne, jak i sportowe, należy skonstatować, że krok ten być może uratował dla polskiego sportu jego najstarszy klub. Nie oznacza to, że gdyby Towarzystwo poszło inną drogą, to przestałoby istnieć. Na pewno jednak jego pozycja sportowa nie uległaby takiemu ugruntowaniu; z całą pewnością nie powstałyby obiekty sportowe, które przez wiele lat były najnowocześniejszymi w regionie, będąc sportową wizytówką Krakowa"
Wisła K. dzięki tej decyzji z czasem zyskała sportowo i finansowo, ale pozbawiła się godności i kontroli nad klubem. Kontrolę i nadzór nad nią przejęła MO.
Również w 1949 dochodzi do fuzji Wisły Kraków z klubem Milicyjny Kraków.

Przyczyny przystąpienia

1. Wisła K. nie mogła zostać pierwszym klubem w pionie Kolejarzy;
2. Wisła K. została I klubem gwardyjskim. Przez to miała o wiele większe możliwości sportowego rozwoju niż np. Cracovia w zrzeszeniu Ogniwo.
3. wygląda na to, że w każdym razie tuż po zakończeniu II wojny światowej Wisła K. nie była najpopularniejszym klubem w Krakowie. Po konkursie w 1946 r. zorganizowanym przez dziennik Echo Krakowa (na podstawie popularności poszczególnych sportowców) wynikało, iż klasyfikacja generalna klubów była następująca: 1/Cracovia 2/ Legia Kraków 3/ Wisła Kraków . Przystąpienie Wisły K. do pionu gwardyjskiego z czasem odwróciło tą tendencję.

Następstwa przystąpienia

1. Wisła K. miała szeroką możliwość rozwinięcia swojej infrastruktury sportowej,
2. Wisła K. miała stabilną sytuację finansową i możliwość dalszego rozwoju,
3. Z biegiem lat poszczególni piłkarze dostawali etaty w MO,
4. Niektórzy piłkarze byli zmuszani przystąpić do Wisły K. i byli przesuwani z innych klubów.

Prezesi Wisły K. za czasów komunistycznych

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Gwardia Kraków oprócz prezesów kontrolowała pozostałych członków klubu. Członkowie zarządu Wisły w swojej "karierze" między innnymi pracowali w następujących wydziałach UB:
- departament XI UB i pion IV SB - walka z Kościołem
- departament III UB - rozpracowywanie antykomunistycznej partyzantki
- departament II UB - kontrola korespondencji
- departament X UB - absolutna elita, wyszukiwanie "reakcjonistów" w partii

Słowniczek:
RBP - Resort Bezpieczeństwa Publicznego
MBP - Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
WUBP - Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
PUBP - Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
KdsBP - Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego
WUdsBP - Wojewódzki Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego
PUdsBP - Powiatowy Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.
KG MO - Komenda Główna Milicji Obywatelskiej
KW MO - Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej
KP MO - Komenda Powiatowa Milicji Obywatelskiej
WUSW - Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych
WOP - Wojska Ochrony Pogranicza [/pre]

Lata po obaleniu komunizmu

TS Wisła K. po obaleniu komunizmu nie odcięła się od niechlubnej przeszłości. Na przykład zarząd klubu uchwałą nr 171/2009 z dnia 1 września 2009 r. postanowił:"Zarząd Towarzystwa Sportowego „Wisła” Kraków, z siedzibą w Krakowie, ul.Reymonta 22, jednogłośnie postanawia podtrzymać członkostwo w Polskiej Federacji Sportu „Gwardia” oraz uiścić składkę członkowską na rzecz tejże organizacji za rok 2009 w wysokości 300 zł."[1].

Zobacz także

• Wisła Kraków

Bibliografia:
1. Andrzej Gowarzewski Wisła Kraków. tom 3 Kolekcji Klubów Wydawnictwo GiA 1996
2. Wojciech Frazik, Filip Musiał, Mateusz Szpytma Twarze krakowskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie Wydawnictwo Jagiellonia 2006