Stefan Fryc: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiPasy.pl - Encyklopedia KS Cracovia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika)
Linia 66: Linia 66:
Piłką nożną zainteresował się w okresie gimnazjalnym (1910), kiedy to został członkiem Cracovii. Od października 1911 (wszedł do pierwszego zespołu) do listopada 1926 (zakończył karierę sportową) rozegrał w jej barwach 313 spotkań. Z drużyną tą zdobył tytuł mistrza Polski (1921) i rozegrał (1922-1924) 8 meczów w reprezentacji narodowej (podczas meczu z  Rumunią 3 września 1922 w Czerniowcach był jej kapitanem). Wystąpił także na IO. Zarówno w Cracovii jak i reprezentacji grał na pozycji lewego obrońcy. Wraz ze swym kolegą klubowym [[Ludwik Gintel|Ludwikiem Gintelem]] tworzył na początku lat dwudziestych najlepszy duet obrońców w kraju. Panowała dość powszechna opinia, że był typem "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. W kampanii wrześniowej walczył w stopniu por. rez. art., choć żadne szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany.
Piłką nożną zainteresował się w okresie gimnazjalnym (1910), kiedy to został członkiem Cracovii. Od października 1911 (wszedł do pierwszego zespołu) do listopada 1926 (zakończył karierę sportową) rozegrał w jej barwach 313 spotkań. Z drużyną tą zdobył tytuł mistrza Polski (1921) i rozegrał (1922-1924) 8 meczów w reprezentacji narodowej (podczas meczu z  Rumunią 3 września 1922 w Czerniowcach był jej kapitanem). Wystąpił także na IO. Zarówno w Cracovii jak i reprezentacji grał na pozycji lewego obrońcy. Wraz ze swym kolegą klubowym [[Ludwik Gintel|Ludwikiem Gintelem]] tworzył na początku lat dwudziestych najlepszy duet obrońców w kraju. Panowała dość powszechna opinia, że był typem "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. W kampanii wrześniowej walczył w stopniu por. rez. art., choć żadne szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany.


 
[[Grafika:Cracovia herb.png|15px]] ''Zamordowany podczas okupacji w dniu 9 listopada 1943 r..''
*[[:Grafika:Nowości Ilustrowane 1921-04-23 foto 4.jpg|Relacja z uhonorowania Stefana Fryca w dniu jego setnego meczu w barwach Cracovii]]


==Występy w Reprezentacji narodowej - mecze oficjalne==
==Występy w Reprezentacji narodowej - mecze oficjalne==
Linia 186: Linia 185:
==Śmierć==
==Śmierć==
Wg niektórych autorów opracowań dziejów Cracovii (np. S. Mielecha. J.Kukulskiego i A. Gowarzewskiego) Stefan Fryc miał jakoby zginąć w Powstaniu Warszawskim w sierpniu 1944. Rok 1943 podają M.Pampuch i B. Tuszyński.
Wg niektórych autorów opracowań dziejów Cracovii (np. S. Mielecha. J.Kukulskiego i A. Gowarzewskiego) Stefan Fryc miał jakoby zginąć w Powstaniu Warszawskim w sierpniu 1944. Rok 1943 podają M.Pampuch i B. Tuszyński.
 
==Linki zewnętrzne==
*[[:Grafika:Nowości Ilustrowane 1921-04-23 foto 4.jpg|Relacja z uhonorowania Stefana Fryca w dniu jego setnego meczu w barwach Cracovii]]
[[Kategoria:Piłkarze|Fryc, Stefan]]
[[Kategoria:Piłkarze|Fryc, Stefan]]
[[Kategoria:Wielcy ludzie Cracovii|Fryc, Stefan]]
[[Kategoria:Wielcy ludzie Cracovii|Fryc, Stefan]]
[[Kategoria: Olimpijczycy|Fryc, Stefan]]
[[Kategoria: Olimpijczycy|Fryc, Stefan]]

Aktualna wersja na dzień 11:52, 24 lis 2024

Stefan Fryc

Stefan Fryc I.jpg

Informacje ogólne
Imię i nazwisko Stefan Fryc
Kraj Polska
Urodzony 19 sierpnia 1894, Nowa Wieś Szlachecka (Liszki), Galicja
Zmarły 9 listopada 1943, Warszawa
Pseudonim Moryc
Pozycja obrońca
Wzrost 178 cm
Waga 76 kg
Wychowanek Cracovia Flaga POL.png
Kariera w pierwszej drużynie Cracovii
Sezon Rozgrywki - występy (gole)
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926 		-
tow - 2 (0) *
tow - 5 (0) **
MG - 3 (0), tow - 22 (0) ***
MG - 3 (0), tow - 15 (1)
b.d.
-
-
tow - 7 (0)
tow - 4 (0)
KA - 6 (0)
MP - 8 (0), KA - 6 (0)
MP - 6 (0****), KA - 10 (0)
KA - 10 (0)
KA - 10 (0)
tow - 32 (0)
KA - 6 (0)

* W 1911 brak składów i strzelców 1 meczu (4:1)
** W 1912 brak składów i strzelców 2 meczów (2:5 i 0:0)
*** W 1913 brak składów i strzelców 1 meczu (2:1)
**** oraz jeden gol stracony, gdy stał w końcówce meczu stał na bramce

↑ 1906-1919 oficjalne i towarzyskie, od 1920 tylko oficjalne mecze
Debiut 1911-10-08 Pogoń Lwów - Cracovia 0:1
Ostatni mecz 1926-11-28 Cracovia - Wawel Kraków 4:0
Kluby
Lata Klub Występy (gole)
1910-1926
1927 		Cracovia Flaga POL.png
Legia Kraków Flaga POL.png 		14 (0)
↑ liczba występów i goli w ekstraklasie i mistrzostwach kraju
Reprezentacja narodowa
1922-1924 Polska 8 (0)

j - jesień, w - wiosna



Mistrz Galicji 1913
Mistrz Polski 1921
Brązowy medalista MP 1922
Stefan Fryc, 31-12-1922, Paryż, przed meczem z Servette Genewa
Fryc, 1921
Gintel, Popiel, Fryc w reprezentacji , 1923 r.
Reprezentacja Polski w piłce nożnej na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu 1924 r.. Stoją od prawej: bramkarz Mieczysław Wiśniewski (Wisła Kraków), Mieczysław Batsch (Pogoń Lwów), Wacław Kuchar (Pogoń Lwów), Leon Sperling (Cracovia), Wawrzyniec Cyl (ŁKS), Józef Kałuża (Cracovia), Henryk Reyman (Wisła Kraków), Stefan Fryc (Cracovia). Siedzą od prawej: Stanisław Cikowski (Cracovia), Zdzisław Styczeń (Wisła Kraków), Marian Spoida (Spojda; Warta Poznań). kierownik drużyny Klein, "Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.gov.pl ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego” [1]
Karykatura z 1921 roku przedstawiająca boiskowe dokonania Stefana "Moryca" Fryca.

Stefan Fryc - piłkarz, urodził się 19 sierpnia 1894. Reprezentacyjny obrońca Cracovii, olimpijczyk, mistrz Polski. Rozstrzelany przez Niemców 1943 roku w Warszawie.

Syn Izydora i Jadwigi z Kozłowskich uczęszczał do krakowskiego Gimnazjum św. Anny (1907-1914), ale naukę przerwała wojna i egzamin dojrzałości złożył w trybie eksternistycznym (1918). Wcielony do armii austriackiej (wrzesień 1914) walczył na froncie serbskim i włoskim (podoficer). 1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego i w składzie 6 pal (już jako oficer) walczył na froncie ukraińskim i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1920). Był słuchaczem Akademii Handlowej w Krakowie (1919-1920) pracując jednocześnie (po zakończonej wojnie) jako urzędnik w Banku Kupiectwa Polskiego. Przeniósł się następnie do Powszechnego Banku Kredytowego, gdzie pracował aż do wybuchu II wojny światowej. Piłką nożną zainteresował się w okresie gimnazjalnym (1910), kiedy to został członkiem Cracovii. Od października 1911 (wszedł do pierwszego zespołu) do listopada 1926 (zakończył karierę sportową) rozegrał w jej barwach 313 spotkań. Z drużyną tą zdobył tytuł mistrza Polski (1921) i rozegrał (1922-1924) 8 meczów w reprezentacji narodowej (podczas meczu z Rumunią 3 września 1922 w Czerniowcach był jej kapitanem). Wystąpił także na IO. Zarówno w Cracovii jak i reprezentacji grał na pozycji lewego obrońcy. Wraz ze swym kolegą klubowym Ludwikiem Gintelem tworzył na początku lat dwudziestych najlepszy duet obrońców w kraju. Panowała dość powszechna opinia, że był typem "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. W kampanii wrześniowej walczył w stopniu por. rez. art., choć żadne szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany.

Cracovia herb.png Zamordowany podczas okupacji w dniu 9 listopada 1943 r..

Występy w Reprezentacji narodowej - mecze oficjalne

  1. Szwecja - Polska 1:2, Sztokholm 28.05.1922 (90')
  2. Rumunia - Polska 1:1, Czerniowce 03.09.1922 (90')
  3. Jugosławia - Polska 1:3, Zagrzeb 01.10.1922 (90')
  4. Polska - Jugosławia 2:1, Kraków 03.06.1923 (90')
  5. Polska - Rumunia 1:1, Lwów 02.09.1923 (90')
  6. Polska - Szwecja 2:2, Kraków 01.11.1923 (90')
  7. Szwecja - Polska 5:1, Sztokholm, 18.05.1924 (90')
  8. Węgry - Polska 5:0, Paryż, 26.05.1924 (90')

źródło: [2]


Informacja o Stefanie Frycu podczas I wojny światowej

Illustriertes Österreichisches Sportblatt

Relacja o karze w dzienniku Illustriertes Österreichisches Sportblatt
Stefan Fryc z KS Cracovia został powołany do kadry poborowej XI pułku artylerii górskiej do Nagy Ida w Kaschau i usilnie oczekuje informacji od swoich kolegów sportowych.
Źródło: Illustriertes Österreichisches Sportblatt nr 42 z 27 listopada 1914


O Gintlu w terazpasy.pl

"#PierwszyMistrzPolski: Stefan Fryc, czyli kosynier z zacięciem wielkich backów" -
terazpasy.pl

#PierwszyMistrzPolski: Stefan Fryc, czyli kosynier z zacięciem wielkich backów

Kolejnym przedstawianym zawodnikiem z mistrzowskiej drużyny Cracovii z 1921 roku będzie Stefan Fryc.

Urodzony w 1894 roku Fryc przez całą nieomal karierę związany był z "Biało-Czerwonymi". Do Cracovii przystąpił w roku 1910, mając nieco ponad 16 lat, a już rok później został włączony do pierwszego zespołu. Stało się to dość niespodziewanie i trochę przypadkowo: w październikowym meczu z Pogonią Lwów wobec niedyspozycji Oberta potrzebny był gracz, który wypełni lukę w formacji defensywnej. Nieopierzony młokos Fryc, który zyskał sobie przydomek "Moryc", został w debiucie rzucony na głęboką wodę i pokazał, że potrafi pływać: Pasy wygrały 1:0. W kolejnym meczu z Bielitz-Bielauer Spport Verein, jaki został rozegrany tydzień później Fryc otrzymał drugą szansę. Cracovia przegrała wówczas 2:1, a na ostatni mecz roku 1911 do składu Cracovii ponownie powrócił Obert.

Bardzo obiecujący talent

W czerwcu 1912 roku Fryc – począwszy od meczu wygranego 3:1 z praskim Deutsche Sportbrüder ponownie zaczął się pojawiać w składzie pierwszego zespołu. Bezpośrednio po tym meczu zebrał też swe pierwsze indywidualne wyróżnienia – nie jest już traktowany jako "uzupełnienie z juniorów", lecz realna nadzieja na przyszłość. Relacjonujący spotkanie dziennikarz gazety "Nowiny" zwracał uwagę, że bardzo obiecującym talentem zdaje się być obrońca sobotni p. Fr. mający w sobie coś z zacięcia wielkich backów. Dodajmy, że był to dopiero trzeci z odnotowanych oficjalnie meczów Fryca w pierwszym składzie Cracovii, więc opinię taką wypada nazwać odważną. Ale jakże celną, by nie rzec: wręcz profetyczną.

W Mistrzostwach Galicji z 1913 roku Fryc występował już w trzech z czterech spotkań – choć akurat w wygranym 2:1 meczu z Wisłą duet backów tworzyli Wiktor Traub i Obert. Pod względem łącznych występów w roku 1913 Fryc mógł się poszczycić 6. wynikiem w drużynie: wystąpił w 22 meczach. Także w roku 1914 funkcjonował jako podstawowy gracz Pasów i w kwietniowym meczu z Czarnymi zdobył nawet swą pierwszą bramkę, jednak przygodę "Moryca" z futbolem – podobnie jak w przypadku wielu innych graczy – brutalnie przerywa wojna.

Front po raz pierwszy

We wrześniu 1914 roku Fryc został powołany do wojska. W listopadowym numerze gazety "Illustriertes Österreichisches Sportblatt" znaleźć można taką oto notatkę: Stefan Fryc z KS Cracovia został powołany do kadry poborowej XI pułku artylerii górskiej do Nagy Ida w Kaschau [Veľká Ida w Koszycach; obecnie Słowacja – przy P.M.] i usilnie oczekuje informacji od swoich kolegów sportowych . Fryc w czasie I Wojny Świtowej walczył na froncie serbskim oraz włoskim, a służąc w austro-węgierskiej armii pełnił funkcję obserwatora i podoficera wywiadowczego.

Latem 1918 roku Fryc ponownie pojawił się w Krakowie i wystąpił w kilku letnich i jesiennych spotkaniach towarzyskich Pasów. Nie ma tu serii – są to występy okazjonalne. Wojna jeszcze się dla Fryca nie skończyła, choć zmieniła swe oblicze. W październiku 1918 roku Fryc opuścił austriacką armie i 1 listopada wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. W pierwszych tygodniach roku 1919 został skierowany na front ukraiński. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w stopniu podporucznika, służąc w 6. Pułku Artylerii Polowej. Fryc nie chciał jednak po odzyskaniu niepodległości kontynuować przygody z armią zawodowo, jak niektórzy z jego kolegów z zespołu. Został urzędnikiem bankowym – w latach 1920 - 1922 pracował w Banku Kupiectwa Polskiego, a przez następne 17 lat w Powszechnym Banku Kredytowym SA.

Żelazna obrona Cracovii

Z punktu widzenia kibiców Cracovii najważniejszą decyzją Fryca była jednak ta o powrocie do futbolu. Już w 1920 roku udało się "Morycowi" zakotwiczyć w Krakowie i z miejsca powrócił on do składu Pasów. Zagrał we wszystkich meczach mistrzowskich krakowskiej klasy A, w których Cracovia nie poniosła zresztą żadnej porażki, tracąc jedną tylko bramkę. Finały Mistrzostw Polski roku 1920, jak wiadomo, nie doszły do skutku. W 1921 roku Mistrzostwa udały się jednak od A do Zet, a Fryc miał niepodważalny udział w wywalczeniu przez Cracovię tytułu.

Jako jeden z czterech graczy "Biało-Czerwonych" wystąpił on we wszystkich meczach mistrzowskich – zarówno na szczeblu okręgu, czyli krakowskiej klasy A (6 spotkań), jak i w finałach (8 meczów). Pozostała trójka w tym zaszczytnym gronie to: Józef Kałuża, kapitan drużyny Tadeusz Synowiec, oraz niezawodny partner Fryca z obrony, Ludwik Gintel.

To właśnie Fryc i Gintel tworzyli przez wiele lat żelazną obronę Cracovii, jak lubiła określać ich prasa. W kwietniu 1921 roku "Moryc", jako 7. gracz w historii klubu, rozegrał 100. mecz w barwach Cracovii i z tej oto okazji prezes Cetnarowski wręczył Frycowi przed meczem krakowskiej klasy A z Makkabi (wygranym 6:2) pamiątkowy sygnet z grawerem: "K.S. Cracovia dnia 17 IV 1921". Ostatni mecz w Cracovii rozegrał on zaś w październiku roku 1926, a było to wygrane 4:0 towarzyskie spotkanie z Wawelem Kraków.

Prasa zresztą z pewnym zdumieniem odnotowała pojawianie się starego Fryca jak o nim napisał "Nowy Dziennik", lecz było to zaskoczenie pozytywne. "Ilustrowany Kurier Codzienny pisał": w obronie bardzo mile zadziwił Fryc, który wczorajszą grą wykazał, jak zawczesnem było wysłanie go na „emeryturę”. Jego niektóre wykopy i w porę wpadania przypominały widzom jego lepsze, a nie tak dawne czasy. Bramkarz Wiśniewski nie miał pola do popisu .

Mimo tak pozytywnych recenzji Fryc uznał, że pora piłkarską przygodę jednak powoli kończyć. Rozstał się z Cracovią i choć w roku 1927 występował jeszcze w barwach krakowskiej Legii, to wkrótce – w wieku 33 lat – ostatecznie "zawiesił buty na kołku".

W swej bogatej karierze rozegrał – jak policzono – 313 meczów w barwach Pasów. W latach 1922 - 1924 ośmiokrotnie zagrał również w reprezentacji Polski (raz nawet jako kapitan), w tym notując także występ na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu.

Dybiący na kości przeciwników, łowiący na spalone

Charakterystyka gry Fryca była niejednoznaczna, choć na pewno grał on – jak na ówczesne standardy – bardzo twardo. Nierzadko określano go jako "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. Niewątpliwie można przypuszczać, że w duecie backów Cracovii faktycznie to Fryc był tym "mniej patyczkującym się" z przeciwnikami. Prawdopodobnie Gintel miał również lepszą technikę od kolegi i większe umiejętności wyprowadzenia piłki. Henryk Vogler w swej książce "Wyznanie Mojżeszowe. Wspomnienia z utraconego czasu" pisze jednak, że Fryc był to też gracz specjalizujący się w zastawianiu pułapek off-side'owych , przy czym Vogler słusznie zwraca uwagę na fakt, że ówcześnie – konkretnie rzecz biorąc: do roku 1925 – by uniknąć pozycji spalonej zawodnik drużyny atakującej musiał mieć przed sobą trzech, a nie jak obecnie dwóch, zawodników drużyny broniącej. Tak czy inaczej: defensywny duet Cracovii Gintel - Fryc uzupełniał się doskonale i w pierwszej połowie lat dwudziestych uchodził za bezsprzecznie najlepszy w kraju.

Front po raz drugi

Po zakończeniu kariery piłkarskiej i blisko dwóch dekadach przepracowanych jako urzędnik bankowy o 45-letniego "Moryca" w obliczu wojny ponownie upomniało się wojsko: w kampanii wrześniowej Fryc walczył w stopniu porucznika rezerwy artylerii, który nadano mu jeszcze w roku 1924. Jego losy podczas II Wojny Świtowej nie są dokładnie znane i – być może – czekają wciąż na odkrycie.

Wiadomo tylko, że po przegranej wojnie obronnej były back Cracovii został internowany na Węgrzech, skąd jednak powrócił do Polski w roku 1943. Ta decyzja była niestety brzemienna w skutkach, bowiem już w listopadzie został Fryc aresztowany przez Niemców i trafił na gestapo. Najprawdopodobniej wkrótce potem został rozstrzelany, choć być może warto odnotować, że u niektórych wcześniejszych badaczy (Janusz Kukulski, Andrzej Gowarzewski) pojawiała się również wersja o śmierci Fryca w trakcie Powstania Warszawskiego. Wydaje się jednak, że były gracz Pasów zginął już w roku 1943, ponieważ istnieje lista 50 nazwisk z dnia 9 listopada 1943 – wykaz osób skazanych na śmierć przez niemiecki sąd doraźny – na której Stefan Fryc figuruje.

Tym samym Stefan Fryc jest kolejnym z grona Mistrzów Polski z 1921 roku, który zginął tragicznie i dość młodo, bo jeszcze przed pięćdziesiątką. Niestety, na "Morycu" owa smutna lista bynajmniej się nie kończy, a wkrótce przypomnimy sylwetkę innego znakomitego gracza Pasów, który nie doczekał nawet zakończenia rozgrywek roku 1922.

Paweł Mazur "depesz"
Paweł Mazur "depesz"
Źródło: terazpasy.pl 23 września 2021 [3]


Karykatura z 1922
Karykatura z 1924
Stefan Fryc 1918 r.


Stefan Fryc 1914 r.
Stefan Fryc
Stefan Fryc w setnym meczu w barwch Cracovii, 1921-04-17 Cracovia - Makkabi Kraków 6:2

Galeria

dalsze wyniki


Śmierć

Wg niektórych autorów opracowań dziejów Cracovii (np. S. Mielecha. J.Kukulskiego i A. Gowarzewskiego) Stefan Fryc miał jakoby zginąć w Powstaniu Warszawskim w sierpniu 1944. Rok 1943 podają M.Pampuch i B. Tuszyński.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://www.wikipasy.pl/index.php?title=Stefan_Fryc&oldid=350697”