Stefan Fryc: Różnice pomiędzy wersjami
| (Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
| zdjęcie = [[Grafika:Stefan Fryc I.jpg|250px]] | | zdjęcie = [[Grafika:Stefan Fryc I.jpg|250px]] | ||
| pełneimięinazwisko = Stefan Fryc | | pełneimięinazwisko = Stefan Fryc | ||
| kraj= POL | |||
| dzien_urodzenia = 19 | | dzien_urodzenia = 19 | ||
| miesiac_urodzenia = | | miesiac_urodzenia = 8 | ||
| rok_urodzenia = 1894 | | rok_urodzenia = 1894 | ||
| miastourodzenia = Nowa Wieś Szlachecka (Liszki) | | miastourodzenia = Nowa Wieś Szlachecka (Liszki) | ||
| krajurodzenia = | | krajurodzenia = Galicja | ||
| dzien_smierci = | | dzien_smierci = 9 | ||
| miesiac_smierci = 11 | | miesiac_smierci = 11 | ||
| rok_smierci = 1943 | | rok_smierci = 1943 | ||
| Linia 17: | Linia 18: | ||
| pseudonim = Moryc | | pseudonim = Moryc | ||
| pozycja = obrońca | | pozycja = obrońca | ||
| wychowanek = '''Cracovia''' | | wychowanek = '''Cracovia''' [[Grafika:flaga_POL.png]] | ||
| obecnyklub = | | obecnyklub = | ||
| numer = | | numer = | ||
| sezonywCracovii = [[1910]]<br> [[1911]]<br> [[1912]]<br> [[1913]]<br> [[1914]]<br> [[1915]]<br> [[1916]]<br> [[1917]]<br> [[1918]]<br> [[1919]]<br> [[1920]]<br> [[1921]]<br> [[1922]]<br> [[1923]]<br> [[1924]]<br> [[1925]]<br> [[1926]] | | sezonywCracovii = [[1910]]<br> [[1911]]<br> [[1912]]<br> [[1913]]<br> [[1914]]<br> [[1915]]<br> [[1916]]<br> [[1917]]<br> [[1918]]<br> [[1919]]<br> [[1920]]<br> [[1921]]<br> [[1922]]<br> [[1923]]<br> [[1924]]<br> [[1925]]<br> [[1926]] | ||
| występy(gole)wCracovii = - <br> ''[[tow]]'' - 2 (0) {{ref|*}}<br> ''[[tow]]'' - 5 (0) {{ref|**}}<br> ''[[MG]]'' - 3 (0), ''[[tow]]'' - 22 (0) {{ref|***}}<br> ''[[MG]]'' - 3 (0), ''[[tow]]'' - 15 (1)<br>b.d.<br>-<br>-<br> ''[[tow]]'' - 7 (0)<br> | | występy(gole)wCracovii = - <br> ''[[tow]]'' - 2 (0) {{ref|*}}<br> ''[[tow]]'' - 5 (0) {{ref|**}}<br> ''[[MG]]'' - 3 (0), ''[[tow]]'' - 22 (0) {{ref|***}}<br> ''[[MG]]'' - 3 (0), ''[[tow]]'' - 15 (1)<br>b.d.<br>-<br>-<br> ''[[tow]]'' - 7 (0)<br>''[[tow]]'' - 4 (0)<br> ''[[KA]]'' - 6 (0)<br> ''[[MP]]'' - 8 (0), ''[[KA]]'' - 6 (0)<br> ''[[MP]]'' - 6 (0{{ref|****}}), ''[[KA]]'' - 10 (0)<BR> ''[[KA]]'' - 10 (0)<BR> ''[[KA]]'' - 10 (0)<BR>''[[tow]]'' - 32 (0)<BR>''[[KA]]'' - 6 (0)<BR> | ||
{{note|*}}<SMALL>W [[1911]] brak składów i strzelców 1 meczu ([[1911-10-22 Cracovia - Makkabi Kraków 4:1|4:1]])</SMALL><BR> | {{note|*}}<SMALL>W [[1911]] brak składów i strzelców 1 meczu ([[1911-10-22 Cracovia - Makkabi Kraków 4:1|4:1]])</SMALL><BR> | ||
{{note|**}}<SMALL>W [[1912]] brak składów i strzelców 2 meczów ([[1912-04-28 SK Moravská Ostrava - Cracovia 5:2|2:5]] i [[1912-06-09 Cracovia - SK Moravská Ostrava 0:0|0:0]])</SMALL><BR> | {{note|**}}<SMALL>W [[1912]] brak składów i strzelców 2 meczów ([[1912-04-28 SK Moravská Ostrava - Cracovia 5:2|2:5]] i [[1912-06-09 Cracovia - SK Moravská Ostrava 0:0|0:0]])</SMALL><BR> | ||
| Linia 29: | Linia 30: | ||
| ostatni_mecz_w_Cracovii = [[1926-11-28 Cracovia - Wawel Kraków 4:0]] | | ostatni_mecz_w_Cracovii = [[1926-11-28 Cracovia - Wawel Kraków 4:0]] | ||
| lata = 1910-1926<br> 1927 | | lata = 1910-1926<br> 1927 | ||
| kluby = '''Cracovia'''<br> [[Legia Kraków]] | | kluby = '''Cracovia''' [[Grafika:flaga_POL.png]]<br> [[Legia Kraków]] [[Grafika:flaga_POL.png]] | ||
| wystepy(gole) = 14 (0) | | wystepy(gole) = 14 (0) | ||
| latawreprezentacji = 1922-1924 | | latawreprezentacji = 1922-1924 | ||
| Linia 54: | Linia 55: | ||
| sezon = 1922 | | sezon = 1922 | ||
}} | }} | ||
[[Grafika:Stefan_Fryc_31_12_1922_Paris.png|thumb|left|Stefan Fryc, 31-12-1922, Paryż, przed meczem z Servette Genewa]] | |||
[[Grafika:Stefan_Fryc_1921.jpg|thumb|left|Fryc, 1921]] | |||
[[Plik:Stadjon_1923-11-08_28_Gintel_Popiel_Fryc.png|thumb|left|Gintel, Popiel, Fryc w reprezentacji , 1923 r.]] | |||
[[Plik:NAC_Reprezentacja_1924.jpg|thumb|left|300px|Reprezentacja Polski w piłce nożnej na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu 1924 r.. Stoją od prawej: bramkarz Mieczysław Wiśniewski (Wisła Kraków), Mieczysław Batsch (Pogoń Lwów), Wacław Kuchar (Pogoń Lwów), [[Leon Sperling]] (Cracovia), Wawrzyniec Cyl (ŁKS), [[Józef Kałuża]] (Cracovia), Henryk Reyman (Wisła Kraków), [[Stefan Fryc]] (Cracovia). Siedzą od prawej: [[Stanisław Cikowski]] (Cracovia), Zdzisław Styczeń (Wisła Kraków), Marian Spoida (Spojda; Warta Poznań). kierownik drużyny Klein, ''"Materiał pochodzi z serwisu www.szukajwarchiwach.gov.pl ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego” '' [https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/5979465/obiekty/399634#opis_obiektu] ]] | |||
[[Grafika:Stefan Moryc Fryc.jpg|thumb|left|250px|Karykatura z 1921 roku przedstawiająca boiskowe dokonania Stefana "Moryca" Fryca.]] | [[Grafika:Stefan Moryc Fryc.jpg|thumb|left|250px|Karykatura z 1921 roku przedstawiająca boiskowe dokonania Stefana "Moryca" Fryca.]] | ||
'''Stefan Fryc''' - piłkarz, urodził się 19 sierpnia 1894. Reprezentacyjny obrońca Cracovii, olimpijczyk, mistrz Polski. Rozstrzelany przez Niemców 1943 roku w Warszawie. | |||
Syn Izydora i Jadwigi z Kozłowskich uczęszczał do krakowskiego Gimnazjum św. Anny (1907-1914), ale naukę przerwała wojna i egzamin dojrzałości złożył w trybie eksternistycznym (1918). Wcielony do armii austriackiej (wrzesień 1914) walczył na froncie serbskim i włoskim (podoficer). 1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego i w składzie 6 pal (już jako oficer) walczył na froncie ukraińskim i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1920). Był słuchaczem Akademii Handlowej w Krakowie (1919-1920) pracując jednocześnie (po zakończonej wojnie) jako urzędnik w Banku Kupiectwa Polskiego. Przeniósł się następnie do Powszechnego Banku Kredytowego, gdzie pracował aż do wybuchu II wojny światowej. | Syn Izydora i Jadwigi z Kozłowskich uczęszczał do krakowskiego Gimnazjum św. Anny (1907-1914), ale naukę przerwała wojna i egzamin dojrzałości złożył w trybie eksternistycznym (1918). Wcielony do armii austriackiej (wrzesień 1914) walczył na froncie serbskim i włoskim (podoficer). 1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego i w składzie 6 pal (już jako oficer) walczył na froncie ukraińskim i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1920). Był słuchaczem Akademii Handlowej w Krakowie (1919-1920) pracując jednocześnie (po zakończonej wojnie) jako urzędnik w Banku Kupiectwa Polskiego. Przeniósł się następnie do Powszechnego Banku Kredytowego, gdzie pracował aż do wybuchu II wojny światowej. | ||
Piłką nożną zainteresował się w okresie gimnazjalnym (1910), kiedy to został członkiem Cracovii. Od października 1911 (wszedł do pierwszego zespołu) do listopada 1926 (zakończył karierę sportową) rozegrał w jej barwach 313 spotkań. Z drużyną tą zdobył tytuł mistrza Polski (1921) i rozegrał (1922-1924) 8 meczów w reprezentacji narodowej (podczas meczu z Rumunią 3 września 1922 w Czerniowcach był jej kapitanem). Wystąpił także na IO. Zarówno w Cracovii jak i reprezentacji grał na pozycji lewego obrońcy. Wraz ze swym kolegą klubowym [[Ludwik Gintel|Ludwikiem Gintelem]] tworzył na początku lat dwudziestych najlepszy duet obrońców w kraju. Panowała dość powszechna opinia, że był typem "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. W kampanii wrześniowej walczył w stopniu por. rez. art., choć żadne szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany. | Piłką nożną zainteresował się w okresie gimnazjalnym (1910), kiedy to został członkiem Cracovii. Od października 1911 (wszedł do pierwszego zespołu) do listopada 1926 (zakończył karierę sportową) rozegrał w jej barwach 313 spotkań. Z drużyną tą zdobył tytuł mistrza Polski (1921) i rozegrał (1922-1924) 8 meczów w reprezentacji narodowej (podczas meczu z Rumunią 3 września 1922 w Czerniowcach był jej kapitanem). Wystąpił także na IO. Zarówno w Cracovii jak i reprezentacji grał na pozycji lewego obrońcy. Wraz ze swym kolegą klubowym [[Ludwik Gintel|Ludwikiem Gintelem]] tworzył na początku lat dwudziestych najlepszy duet obrońców w kraju. Panowała dość powszechna opinia, że był typem "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. W kampanii wrześniowej walczył w stopniu por. rez. art., choć żadne szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany. | ||
[[Grafika:Cracovia herb.png|15px]] ''Zamordowany podczas okupacji w dniu 9 listopada 1943 r..'' | |||
==Występy w Reprezentacji narodowej - mecze oficjalne== | |||
#Szwecja - Polska 1:2, Sztokholm 28.05.1922 (90') | |||
#Rumunia - Polska 1:1, Czerniowce 03.09.1922 (90') | |||
#Jugosławia - Polska 1:3, Zagrzeb 01.10.1922 (90') | |||
#Polska - Jugosławia 2:1, Kraków 03.06.1923 (90') | |||
#Polska - Rumunia 1:1, Lwów 02.09.1923 (90') | |||
#Polska - Szwecja 2:2, Kraków 01.11.1923 (90') | |||
#Szwecja - Polska 5:1, Sztokholm, 18.05.1924 (90') | |||
#Węgry - Polska 5:0, Paryż, 26.05.1924 (90') | |||
źródło: [https://polska-pilka.pl/reprezentanci/f/fryc-stefan-2?highlight=WyJjcmFjb3ZpYSJd] | |||
===Informacja o Stefanie Frycu podczas I wojny światowej=== | ===Informacja o Stefanie Frycu podczas I wojny światowej=== | ||
| Linia 78: | Linia 90: | ||
| Dzien = 27 | | Dzien = 27 | ||
| Miesiac = 11 | | Miesiac = 11 | ||
| Rok = | | Rok = 1914 | ||
| Link = | | Link = | ||
| Skan = [[Grafika:Illustriertes_Österreichisches_Sportblatt_1914-11-27.jpg|thumb|Relacja o karze w dzienniku ''Illustriertes Österreichisches Sportblatt'' ]] | | Skan = [[Grafika:Illustriertes_Österreichisches_Sportblatt_1914-11-27.jpg|thumb|Relacja o karze w dzienniku ''Illustriertes Österreichisches Sportblatt'' ]] | ||
| Linia 90: | Linia 102: | ||
}} | }} | ||
==O Gintlu w terazpasy.pl== | |||
{{Artykul | |||
| Typ_artykulu = | |||
| Tytul_wydawnictwa = terazpasy.pl | |||
| Numer = | |||
| Wydanie = | |||
| Dzien = 23 | |||
| Miesiac = 9 | |||
| Rok = 2021 | |||
| Link = [http://terazpasy.pl/Publicystyka/Artykuly-Teraz-Pasy/PierwszyMistrzPolski-Stefan-Fryc-czyli-kosynier-z-zacieciem-wielkich-backow] | |||
| Strona = | |||
| Skan = | |||
|Tytul_artykulu = #PierwszyMistrzPolski: Stefan Fryc, czyli kosynier z zacięciem wielkich backów | |||
| Autor = Paweł Mazur "depesz" | |||
| Tresc = Kolejnym przedstawianym zawodnikiem z mistrzowskiej drużyny Cracovii z 1921 roku będzie Stefan Fryc. | |||
Urodzony w 1894 roku Fryc przez całą nieomal karierę związany był z "Biało-Czerwonymi". Do Cracovii przystąpił w roku 1910, mając nieco ponad 16 lat, a już rok później został włączony do pierwszego zespołu. Stało się to dość niespodziewanie i trochę przypadkowo: w październikowym meczu z Pogonią Lwów wobec niedyspozycji Oberta potrzebny był gracz, który wypełni lukę w formacji defensywnej. Nieopierzony młokos Fryc, który zyskał sobie przydomek "Moryc", został w debiucie rzucony na głęboką wodę i pokazał, że potrafi pływać: Pasy wygrały 1:0. W kolejnym meczu z Bielitz-Bielauer Spport Verein, jaki został rozegrany tydzień później Fryc otrzymał drugą szansę. Cracovia przegrała wówczas 2:1, a na ostatni mecz roku 1911 do składu Cracovii ponownie powrócił Obert. | |||
Bardzo obiecujący talent | |||
W czerwcu 1912 roku Fryc – począwszy od meczu wygranego 3:1 z praskim Deutsche Sportbrüder ponownie zaczął się pojawiać w składzie pierwszego zespołu. Bezpośrednio po tym meczu zebrał też swe pierwsze indywidualne wyróżnienia – nie jest już traktowany jako "uzupełnienie z juniorów", lecz realna nadzieja na przyszłość. Relacjonujący spotkanie dziennikarz gazety "Nowiny" zwracał uwagę, że bardzo obiecującym talentem zdaje się być obrońca sobotni p. Fr. mający w sobie coś z zacięcia wielkich backów. Dodajmy, że był to dopiero trzeci z odnotowanych oficjalnie meczów Fryca w pierwszym składzie Cracovii, więc opinię taką wypada nazwać odważną. Ale jakże celną, by nie rzec: wręcz profetyczną. | |||
W Mistrzostwach Galicji z 1913 roku Fryc występował już w trzech z czterech spotkań – choć akurat w wygranym 2:1 meczu z Wisłą duet backów tworzyli Wiktor Traub i Obert. Pod względem łącznych występów w roku 1913 Fryc mógł się poszczycić 6. wynikiem w drużynie: wystąpił w 22 meczach. Także w roku 1914 funkcjonował jako podstawowy gracz Pasów i w kwietniowym meczu z Czarnymi zdobył nawet swą pierwszą bramkę, jednak przygodę "Moryca" z futbolem – podobnie jak w przypadku wielu innych graczy – brutalnie przerywa wojna. | |||
Front po raz pierwszy | |||
We wrześniu 1914 roku Fryc został powołany do wojska. W listopadowym numerze gazety "Illustriertes Österreichisches Sportblatt" znaleźć można taką oto notatkę: Stefan Fryc z KS Cracovia został powołany do kadry poborowej XI pułku artylerii górskiej do Nagy Ida w Kaschau [Veľká Ida w Koszycach; obecnie Słowacja – przy P.M.] i usilnie oczekuje informacji od swoich kolegów sportowych . | |||
Fryc w czasie I Wojny Świtowej walczył na froncie serbskim oraz włoskim, a służąc w austro-węgierskiej armii pełnił funkcję obserwatora i podoficera wywiadowczego. | |||
Latem 1918 roku Fryc ponownie pojawił się w Krakowie i wystąpił w kilku letnich i jesiennych spotkaniach towarzyskich Pasów. Nie ma tu serii – są to występy okazjonalne. Wojna jeszcze się dla Fryca nie skończyła, choć zmieniła swe oblicze. | |||
W październiku 1918 roku Fryc opuścił austriacką armie i 1 listopada wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. W pierwszych tygodniach roku 1919 został skierowany na front ukraiński. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w stopniu podporucznika, służąc w 6. Pułku Artylerii Polowej. Fryc nie chciał jednak po odzyskaniu niepodległości kontynuować przygody z armią zawodowo, jak niektórzy z jego kolegów z zespołu. Został urzędnikiem bankowym – w latach 1920 - 1922 pracował w Banku Kupiectwa Polskiego, a przez następne 17 lat w Powszechnym Banku Kredytowym SA. | |||
Żelazna obrona Cracovii | |||
Z punktu widzenia kibiców Cracovii najważniejszą decyzją Fryca była jednak ta o powrocie do futbolu. Już w 1920 roku udało się "Morycowi" zakotwiczyć w Krakowie i z miejsca powrócił on do składu Pasów. Zagrał we wszystkich meczach mistrzowskich krakowskiej klasy A, w których Cracovia nie poniosła zresztą żadnej porażki, tracąc jedną tylko bramkę. Finały Mistrzostw Polski roku 1920, jak wiadomo, nie doszły do skutku. W 1921 roku Mistrzostwa udały się jednak od A do Zet, a Fryc miał niepodważalny udział w wywalczeniu przez Cracovię tytułu. | |||
Jako jeden z czterech graczy "Biało-Czerwonych" wystąpił on we wszystkich meczach mistrzowskich – zarówno na szczeblu okręgu, czyli krakowskiej klasy A (6 spotkań), jak i w finałach (8 meczów). Pozostała trójka w tym zaszczytnym gronie to: Józef Kałuża, kapitan drużyny Tadeusz Synowiec, oraz niezawodny partner Fryca z obrony, Ludwik Gintel. | |||
To właśnie Fryc i Gintel tworzyli przez wiele lat żelazną obronę Cracovii, jak lubiła określać ich prasa. W kwietniu 1921 roku "Moryc", jako 7. gracz w historii klubu, rozegrał 100. mecz w barwach Cracovii i z tej oto okazji prezes Cetnarowski wręczył Frycowi przed meczem krakowskiej klasy A z Makkabi (wygranym 6:2) pamiątkowy sygnet z grawerem: "K.S. Cracovia dnia 17 IV 1921". Ostatni mecz w Cracovii rozegrał on zaś w październiku roku 1926, a było to wygrane 4:0 towarzyskie spotkanie z Wawelem Kraków. | |||
Prasa zresztą z pewnym zdumieniem odnotowała pojawianie się starego Fryca jak o nim napisał "Nowy Dziennik", lecz było to zaskoczenie pozytywne. "Ilustrowany Kurier Codzienny pisał": w obronie bardzo mile zadziwił Fryc, który wczorajszą grą wykazał, jak zawczesnem było wysłanie go na „emeryturę”. Jego niektóre wykopy i w porę wpadania przypominały widzom jego lepsze, a nie tak dawne czasy. Bramkarz Wiśniewski nie miał pola do popisu . | |||
Mimo tak pozytywnych recenzji Fryc uznał, że pora piłkarską przygodę jednak powoli kończyć. Rozstał się z Cracovią i choć w roku 1927 występował jeszcze w barwach krakowskiej Legii, to wkrótce – w wieku 33 lat – ostatecznie "zawiesił buty na kołku". | |||
W swej bogatej karierze rozegrał – jak policzono – 313 meczów w barwach Pasów. W latach 1922 - 1924 ośmiokrotnie zagrał również w reprezentacji Polski (raz nawet jako kapitan), w tym notując także występ na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu. | |||
Dybiący na kości przeciwników, łowiący na spalone | |||
Charakterystyka gry Fryca była niejednoznaczna, choć na pewno grał on – jak na ówczesne standardy – bardzo twardo. Nierzadko określano go jako "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. Niewątpliwie można przypuszczać, że w duecie backów Cracovii faktycznie to Fryc był tym "mniej patyczkującym się" z przeciwnikami. Prawdopodobnie Gintel miał również lepszą technikę od kolegi i większe umiejętności wyprowadzenia piłki. Henryk Vogler w swej książce "Wyznanie Mojżeszowe. Wspomnienia z utraconego czasu" pisze jednak, że Fryc był to też gracz specjalizujący się w zastawianiu pułapek off-side'owych , przy czym Vogler słusznie zwraca uwagę na fakt, że ówcześnie – konkretnie rzecz biorąc: do roku 1925 – by uniknąć pozycji spalonej zawodnik drużyny atakującej musiał mieć przed sobą trzech, a nie jak obecnie dwóch, zawodników drużyny broniącej. Tak czy inaczej: defensywny duet Cracovii Gintel - Fryc uzupełniał się doskonale i w pierwszej połowie lat dwudziestych uchodził za bezsprzecznie najlepszy w kraju. | |||
Front po raz drugi | |||
Po zakończeniu kariery piłkarskiej i blisko dwóch dekadach przepracowanych jako urzędnik bankowy o 45-letniego "Moryca" w obliczu wojny ponownie upomniało się wojsko: w kampanii wrześniowej Fryc walczył w stopniu porucznika rezerwy artylerii, który nadano mu jeszcze w roku 1924. Jego losy podczas II Wojny Świtowej nie są dokładnie znane i – być może – czekają wciąż na odkrycie. | |||
Wiadomo tylko, że po przegranej wojnie obronnej były back Cracovii został internowany na Węgrzech, skąd jednak powrócił do Polski w roku 1943. Ta decyzja była niestety brzemienna w skutkach, bowiem już w listopadzie został Fryc aresztowany przez Niemców i trafił na gestapo. Najprawdopodobniej wkrótce potem został rozstrzelany, choć być może warto odnotować, że u niektórych wcześniejszych badaczy (Janusz Kukulski, Andrzej Gowarzewski) pojawiała się również wersja o śmierci Fryca w trakcie Powstania Warszawskiego. Wydaje się jednak, że były gracz Pasów zginął już w roku 1943, ponieważ istnieje lista 50 nazwisk z dnia 9 listopada 1943 – wykaz osób skazanych na śmierć przez niemiecki sąd doraźny – na której Stefan Fryc figuruje. | |||
Tym samym Stefan Fryc jest kolejnym z grona Mistrzów Polski z 1921 roku, który zginął tragicznie i dość młodo, bo jeszcze przed pięćdziesiątką. Niestety, na "Morycu" owa smutna lista bynajmniej się nie kończy, a wkrótce przypomnimy sylwetkę innego znakomitego gracza Pasów, który nie doczekał nawet zakończenia rozgrywek roku 1922. | |||
Paweł Mazur "depesz" | |||
}} | |||
{| | |||
|- | |||
|[[Grafika:1922 Fryc w karykaturze.jpg|thumb|left|250px|Karykatura z 1922]] | |||
|[[Grafika:Fryc_Karykatura_1924.jpg|thumb|left|250px|Karykatura z 1924]] | |||
|[[Grafika:Stefan Fryc II.jpg|thumb|left|Stefan Fryc 1918 r.]] | |||
|} | |||
{| | |||
|- | |||
|[[Grafika:Stefan Fryc III.jpg|thumb|left|Stefan Fryc 1914 r.]] | |||
|[[Grafika:Stefan Fryc.jpg|thumb|left|Stefan Fryc]] | |||
|[[Grafika:Stefan Moryc Fryc 1.jpg|thumb|left|250px|Stefan Fryc w setnym meczu w barwch Cracovii, [[1921-04-17 Cracovia - Makkabi Kraków 6:2]] ]] | |||
|} | |||
{{Galeria | |||
| kategoria = Stefan Fryc | |||
}} | |||
==Śmierć== | |||
Wg niektórych autorów opracowań dziejów Cracovii (np. S. Mielecha. J.Kukulskiego i A. Gowarzewskiego) Stefan Fryc miał jakoby zginąć w Powstaniu Warszawskim w sierpniu 1944. Rok 1943 podają M.Pampuch i B. Tuszyński. | |||
==Linki zewnętrzne== | |||
*[[:Grafika:Nowości Ilustrowane 1921-04-23 foto 4.jpg|Relacja z uhonorowania Stefana Fryca w dniu jego setnego meczu w barwach Cracovii]] | |||
[[Kategoria:Piłkarze|Fryc, Stefan]] | [[Kategoria:Piłkarze|Fryc, Stefan]] | ||
[[Kategoria:Wielcy ludzie Cracovii|Fryc, Stefan]] | [[Kategoria:Wielcy ludzie Cracovii|Fryc, Stefan]] | ||
[[Kategoria: Olimpijczycy|Fryc, Stefan]] | |||
Aktualna wersja na dzień 11:52, 24 lis 2024
| Stefan Fryc | |||
|
| |||
| Informacje ogólne | |||
|---|---|---|---|
| Imię i nazwisko | Stefan Fryc | ||
| Kraj |  Polska
| ||
| Urodzony | 19 sierpnia 1894, Nowa Wieś Szlachecka (Liszki), Galicja | ||
| Zmarły | 9 listopada 1943, Warszawa | ||
| Pseudonim | Moryc | ||
| Pozycja | obrońca | ||
| Wzrost | 178 cm | ||
| Waga | 76 kg | ||
| Wychowanek | Cracovia 
| ||
| Kariera w pierwszej drużynie Cracovii | |||
| Sezon | Rozgrywki - występy (gole) | ||
| 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 |
- tow - 2 (0) * tow - 5 (0) ** MG - 3 (0), tow - 22 (0) *** MG - 3 (0), tow - 15 (1) b.d. - - tow - 7 (0) tow - 4 (0) KA - 6 (0) MP - 8 (0), KA - 6 (0) MP - 6 (0****), KA - 10 (0) KA - 10 (0) KA - 10 (0) tow - 32 (0) KA - 6 (0) * W 1911 brak składów i strzelców 1 meczu (4:1) | ||
 ↑ 1906-1919 oficjalne i towarzyskie, od 1920 tylko oficjalne mecze
| |||
| Debiut | 1911-10-08 Pogoń Lwów - Cracovia 0:1 | ||
| Ostatni mecz | 1926-11-28 Cracovia - Wawel Kraków 4:0 | ||
| Kluby | |||
| Lata | Klub | Występy (gole) | |
| 1910-1926 1927 |
Cracovia Legia Kraków
|
14 (0) | |
| ↑ liczba występów i goli w ekstraklasie i mistrzostwach kraju
| |||
| Reprezentacja narodowa | |||
| 1922-1924 | Polska
|
8 (0) | |
|
j - jesień, w - wiosna | |||
 Mistrz Galicji 1913
|
| Mistrz Polski 1921
|
 Brązowy medalista MP 1922
|
Stefan Fryc - piłkarz, urodził się 19 sierpnia 1894. Reprezentacyjny obrońca Cracovii, olimpijczyk, mistrz Polski. Rozstrzelany przez Niemców 1943 roku w Warszawie.
Syn Izydora i Jadwigi z Kozłowskich uczęszczał do krakowskiego Gimnazjum św. Anny (1907-1914), ale naukę przerwała wojna i egzamin dojrzałości złożył w trybie eksternistycznym (1918). Wcielony do armii austriackiej (wrzesień 1914) walczył na froncie serbskim i włoskim (podoficer). 1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego i w składzie 6 pal (już jako oficer) walczył na froncie ukraińskim i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1920). Był słuchaczem Akademii Handlowej w Krakowie (1919-1920) pracując jednocześnie (po zakończonej wojnie) jako urzędnik w Banku Kupiectwa Polskiego. Przeniósł się następnie do Powszechnego Banku Kredytowego, gdzie pracował aż do wybuchu II wojny światowej. Piłką nożną zainteresował się w okresie gimnazjalnym (1910), kiedy to został członkiem Cracovii. Od października 1911 (wszedł do pierwszego zespołu) do listopada 1926 (zakończył karierę sportową) rozegrał w jej barwach 313 spotkań. Z drużyną tą zdobył tytuł mistrza Polski (1921) i rozegrał (1922-1924) 8 meczów w reprezentacji narodowej (podczas meczu z Rumunią 3 września 1922 w Czerniowcach był jej kapitanem). Wystąpił także na IO. Zarówno w Cracovii jak i reprezentacji grał na pozycji lewego obrońcy. Wraz ze swym kolegą klubowym Ludwikiem Gintelem tworzył na początku lat dwudziestych najlepszy duet obrońców w kraju. Panowała dość powszechna opinia, że był typem "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. W kampanii wrześniowej walczył w stopniu por. rez. art., choć żadne szczegóły nie są znane. W czasie okupacji przeniósł się do Warszawy, gdzie był żołnierzem AK. Aresztowany przez gestapo został przez sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazany na śmierć (lista z 9 listopada 1943 zawiera 50 nazwisk). Nie wiadomo w którym miejscu został rozstrzelany.
Zamordowany podczas okupacji w dniu 9 listopada 1943 r..
Występy w Reprezentacji narodowej - mecze oficjalne
- Szwecja - Polska 1:2, Sztokholm 28.05.1922 (90')
- Rumunia - Polska 1:1, Czerniowce 03.09.1922 (90')
- Jugosławia - Polska 1:3, Zagrzeb 01.10.1922 (90')
- Polska - Jugosławia 2:1, Kraków 03.06.1923 (90')
- Polska - Rumunia 1:1, Lwów 02.09.1923 (90')
- Polska - Szwecja 2:2, Kraków 01.11.1923 (90')
- Szwecja - Polska 5:1, Sztokholm, 18.05.1924 (90')
- Węgry - Polska 5:0, Paryż, 26.05.1924 (90')
źródło: [2]
Informacja o Stefanie Frycu podczas I wojny światowej
Illustriertes Österreichisches Sportblatt
O Gintlu w terazpasy.pl
terazpasy.pl
Urodzony w 1894 roku Fryc przez całą nieomal karierę związany był z "Biało-Czerwonymi". Do Cracovii przystąpił w roku 1910, mając nieco ponad 16 lat, a już rok później został włączony do pierwszego zespołu. Stało się to dość niespodziewanie i trochę przypadkowo: w październikowym meczu z Pogonią Lwów wobec niedyspozycji Oberta potrzebny był gracz, który wypełni lukę w formacji defensywnej. Nieopierzony młokos Fryc, który zyskał sobie przydomek "Moryc", został w debiucie rzucony na głęboką wodę i pokazał, że potrafi pływać: Pasy wygrały 1:0. W kolejnym meczu z Bielitz-Bielauer Spport Verein, jaki został rozegrany tydzień później Fryc otrzymał drugą szansę. Cracovia przegrała wówczas 2:1, a na ostatni mecz roku 1911 do składu Cracovii ponownie powrócił Obert.
Bardzo obiecujący talent
W czerwcu 1912 roku Fryc – począwszy od meczu wygranego 3:1 z praskim Deutsche Sportbrüder ponownie zaczął się pojawiać w składzie pierwszego zespołu. Bezpośrednio po tym meczu zebrał też swe pierwsze indywidualne wyróżnienia – nie jest już traktowany jako "uzupełnienie z juniorów", lecz realna nadzieja na przyszłość. Relacjonujący spotkanie dziennikarz gazety "Nowiny" zwracał uwagę, że bardzo obiecującym talentem zdaje się być obrońca sobotni p. Fr. mający w sobie coś z zacięcia wielkich backów. Dodajmy, że był to dopiero trzeci z odnotowanych oficjalnie meczów Fryca w pierwszym składzie Cracovii, więc opinię taką wypada nazwać odważną. Ale jakże celną, by nie rzec: wręcz profetyczną.
W Mistrzostwach Galicji z 1913 roku Fryc występował już w trzech z czterech spotkań – choć akurat w wygranym 2:1 meczu z Wisłą duet backów tworzyli Wiktor Traub i Obert. Pod względem łącznych występów w roku 1913 Fryc mógł się poszczycić 6. wynikiem w drużynie: wystąpił w 22 meczach. Także w roku 1914 funkcjonował jako podstawowy gracz Pasów i w kwietniowym meczu z Czarnymi zdobył nawet swą pierwszą bramkę, jednak przygodę "Moryca" z futbolem – podobnie jak w przypadku wielu innych graczy – brutalnie przerywa wojna.
Front po raz pierwszy
We wrześniu 1914 roku Fryc został powołany do wojska. W listopadowym numerze gazety "Illustriertes Österreichisches Sportblatt" znaleźć można taką oto notatkę: Stefan Fryc z KS Cracovia został powołany do kadry poborowej XI pułku artylerii górskiej do Nagy Ida w Kaschau [Veľká Ida w Koszycach; obecnie Słowacja – przy P.M.] i usilnie oczekuje informacji od swoich kolegów sportowych . Fryc w czasie I Wojny Świtowej walczył na froncie serbskim oraz włoskim, a służąc w austro-węgierskiej armii pełnił funkcję obserwatora i podoficera wywiadowczego.
Latem 1918 roku Fryc ponownie pojawił się w Krakowie i wystąpił w kilku letnich i jesiennych spotkaniach towarzyskich Pasów. Nie ma tu serii – są to występy okazjonalne. Wojna jeszcze się dla Fryca nie skończyła, choć zmieniła swe oblicze. W październiku 1918 roku Fryc opuścił austriacką armie i 1 listopada wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. W pierwszych tygodniach roku 1919 został skierowany na front ukraiński. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w stopniu podporucznika, służąc w 6. Pułku Artylerii Polowej. Fryc nie chciał jednak po odzyskaniu niepodległości kontynuować przygody z armią zawodowo, jak niektórzy z jego kolegów z zespołu. Został urzędnikiem bankowym – w latach 1920 - 1922 pracował w Banku Kupiectwa Polskiego, a przez następne 17 lat w Powszechnym Banku Kredytowym SA.
Żelazna obrona Cracovii
Z punktu widzenia kibiców Cracovii najważniejszą decyzją Fryca była jednak ta o powrocie do futbolu. Już w 1920 roku udało się "Morycowi" zakotwiczyć w Krakowie i z miejsca powrócił on do składu Pasów. Zagrał we wszystkich meczach mistrzowskich krakowskiej klasy A, w których Cracovia nie poniosła zresztą żadnej porażki, tracąc jedną tylko bramkę. Finały Mistrzostw Polski roku 1920, jak wiadomo, nie doszły do skutku. W 1921 roku Mistrzostwa udały się jednak od A do Zet, a Fryc miał niepodważalny udział w wywalczeniu przez Cracovię tytułu.
Jako jeden z czterech graczy "Biało-Czerwonych" wystąpił on we wszystkich meczach mistrzowskich – zarówno na szczeblu okręgu, czyli krakowskiej klasy A (6 spotkań), jak i w finałach (8 meczów). Pozostała trójka w tym zaszczytnym gronie to: Józef Kałuża, kapitan drużyny Tadeusz Synowiec, oraz niezawodny partner Fryca z obrony, Ludwik Gintel.
To właśnie Fryc i Gintel tworzyli przez wiele lat żelazną obronę Cracovii, jak lubiła określać ich prasa. W kwietniu 1921 roku "Moryc", jako 7. gracz w historii klubu, rozegrał 100. mecz w barwach Cracovii i z tej oto okazji prezes Cetnarowski wręczył Frycowi przed meczem krakowskiej klasy A z Makkabi (wygranym 6:2) pamiątkowy sygnet z grawerem: "K.S. Cracovia dnia 17 IV 1921". Ostatni mecz w Cracovii rozegrał on zaś w październiku roku 1926, a było to wygrane 4:0 towarzyskie spotkanie z Wawelem Kraków.
Prasa zresztą z pewnym zdumieniem odnotowała pojawianie się starego Fryca jak o nim napisał "Nowy Dziennik", lecz było to zaskoczenie pozytywne. "Ilustrowany Kurier Codzienny pisał": w obronie bardzo mile zadziwił Fryc, który wczorajszą grą wykazał, jak zawczesnem było wysłanie go na „emeryturę”. Jego niektóre wykopy i w porę wpadania przypominały widzom jego lepsze, a nie tak dawne czasy. Bramkarz Wiśniewski nie miał pola do popisu .
Mimo tak pozytywnych recenzji Fryc uznał, że pora piłkarską przygodę jednak powoli kończyć. Rozstał się z Cracovią i choć w roku 1927 występował jeszcze w barwach krakowskiej Legii, to wkrótce – w wieku 33 lat – ostatecznie "zawiesił buty na kołku".
W swej bogatej karierze rozegrał – jak policzono – 313 meczów w barwach Pasów. W latach 1922 - 1924 ośmiokrotnie zagrał również w reprezentacji Polski (raz nawet jako kapitan), w tym notując także występ na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu.
Dybiący na kości przeciwników, łowiący na spalone
Charakterystyka gry Fryca była niejednoznaczna, choć na pewno grał on – jak na ówczesne standardy – bardzo twardo. Nierzadko określano go jako "kosyniera" dybiącego na kości przeciwników. Niewątpliwie można przypuszczać, że w duecie backów Cracovii faktycznie to Fryc był tym "mniej patyczkującym się" z przeciwnikami. Prawdopodobnie Gintel miał również lepszą technikę od kolegi i większe umiejętności wyprowadzenia piłki. Henryk Vogler w swej książce "Wyznanie Mojżeszowe. Wspomnienia z utraconego czasu" pisze jednak, że Fryc był to też gracz specjalizujący się w zastawianiu pułapek off-side'owych , przy czym Vogler słusznie zwraca uwagę na fakt, że ówcześnie – konkretnie rzecz biorąc: do roku 1925 – by uniknąć pozycji spalonej zawodnik drużyny atakującej musiał mieć przed sobą trzech, a nie jak obecnie dwóch, zawodników drużyny broniącej. Tak czy inaczej: defensywny duet Cracovii Gintel - Fryc uzupełniał się doskonale i w pierwszej połowie lat dwudziestych uchodził za bezsprzecznie najlepszy w kraju.
Front po raz drugi
Po zakończeniu kariery piłkarskiej i blisko dwóch dekadach przepracowanych jako urzędnik bankowy o 45-letniego "Moryca" w obliczu wojny ponownie upomniało się wojsko: w kampanii wrześniowej Fryc walczył w stopniu porucznika rezerwy artylerii, który nadano mu jeszcze w roku 1924. Jego losy podczas II Wojny Świtowej nie są dokładnie znane i – być może – czekają wciąż na odkrycie.
Wiadomo tylko, że po przegranej wojnie obronnej były back Cracovii został internowany na Węgrzech, skąd jednak powrócił do Polski w roku 1943. Ta decyzja była niestety brzemienna w skutkach, bowiem już w listopadzie został Fryc aresztowany przez Niemców i trafił na gestapo. Najprawdopodobniej wkrótce potem został rozstrzelany, choć być może warto odnotować, że u niektórych wcześniejszych badaczy (Janusz Kukulski, Andrzej Gowarzewski) pojawiała się również wersja o śmierci Fryca w trakcie Powstania Warszawskiego. Wydaje się jednak, że były gracz Pasów zginął już w roku 1943, ponieważ istnieje lista 50 nazwisk z dnia 9 listopada 1943 – wykaz osób skazanych na śmierć przez niemiecki sąd doraźny – na której Stefan Fryc figuruje.
Tym samym Stefan Fryc jest kolejnym z grona Mistrzów Polski z 1921 roku, który zginął tragicznie i dość młodo, bo jeszcze przed pięćdziesiątką. Niestety, na "Morycu" owa smutna lista bynajmniej się nie kończy, a wkrótce przypomnimy sylwetkę innego znakomitego gracza Pasów, który nie doczekał nawet zakończenia rozgrywek roku 1922.
Paweł Mazur "depesz"Źródło: terazpasy.pl 23 września 2021 [3]
 Stefan Fryc w setnym meczu w barwch Cracovii, 1921-04-17 Cracovia - Makkabi Kraków 6:2 |
Galeria
1913-05-11+12 Cracovia - Hertha Wiedeń
1913-05-17 Cracovia - Eintracht Lipsk
1914-04-05 Cracovia - BBSV Bielsko
1914-04-12+13 Cracovia - Törekvés Budapeszt 2
1914-04-26 Cracovia - Czarni Lwów
1920-10-30+11-01 Cracovia na jubileuszu Admiry Wiedeń
1921-03-13 Cracovia - Wawel Kraków
1921-04-04 Cracovia na turnieju wiosennym
1921-06-19 Cracovia - Kispesti Budapeszt
1921-10-01 Ferencváros Budapeszt - Cracovia 1
1921-10-02 MTK Budapeszt - Cracovia 1
1921-10-02 MTK Budapeszt - Cracovia 2
1922-02-26 Cracovia - Pogoń Katowice
1922-03-04 Union Žižkov - Cracovia 1
1922-03-04 Union Žižkov - Cracovia 2
1922-03-25+26 Cracovia - Moravská Slavia Brno 2
1922-03-25+26 Cracovia - Moravská Slavia Brno 3
1922-04-02 Wisła Kraków - Cracovia 5
1922-04-16 Cracovia - Törekvés Budapeszt 5
1922-07-09 Moravská Slavia Brno - Cracovia
1922-08-05 Cracovia - Vasas Budapeszt 3
1922-08-12+13 WKS Lublin - Cracovia
1922-09-10 Cracovia - Pogoń Lwów 2
1922-10-22 Polonia Warszawa - Cracovia 3
1922-12-31 Servette Genewa - Cracovia 1
1923-01-01 Red Star Paryż - Cracovia 06
1923-01-01 Red Star Paryż - Cracovia 09
1923-04-01+02 Aarhus GF - Cracovia
1923-09-15 FC Barcelona - Cracovia 1
1923-09-15+16 FC Barcelona - Cracovia 04
1923-09-15+16 FC Barcelona - Cracovia 05
1923-09-30+10-01 Celta Vigo - Cracovia
1924-08-03 Warta Poznań - Cracovia 3
1924-08-15+17 Cracovia - Sparta Praga 1
1925-03-15 Cracovia - TKS Toruń 1
1925-05-10 Cracovia - Union Žižkov 4
1925-06-21 Cracovia - Pogoń Lwów 4
1925-09-20 Cracovia - AKS Królewska Huta 2
1926-05-23 Cracovia - Vasas Budapeszt
23.10.1921 Cracovia - Warta Poznań
Cracovia 1919
Cracovia 1920 Austria
Cracovia 1921
Cracovia 1921
Cracovia 1922 1923 Paryż
Cracovia 1925
Cracovia Vasas 1926
Cracovia w 1912 foto 3
Cracovia w 1913 foto 3
Cracovia w 1914 foto 1
Śmierć
Wg niektórych autorów opracowań dziejów Cracovii (np. S. Mielecha. J.Kukulskiego i A. Gowarzewskiego) Stefan Fryc miał jakoby zginąć w Powstaniu Warszawskim w sierpniu 1944. Rok 1943 podają M.Pampuch i B. Tuszyński.
